Gezonde levensstijl
We raden u aan om dagelijks te bewegen. Lichaamsbeweging houdt uw hart en bloedvaten gezond. Bouw uw conditie stap per stap op. Een goede manier is bijvoorbeeld dagelijks 30 minuten wandelen. Zo bent u in beweging zonder uw borstkas zwaar te belasten. Als u wilt fietsen, dan mag dat de eerste weken na de operatie alleen op een hometrainer. Wees ook voorzichtig met het maken van asymmetrische bewegingen, hou rekening met uw wondheling en vermijd het heffen van gewichten (bv. een emmer water dragen bij het poetsen, een volle gieter dragen om de planten water te geven, borden met vijf tegelijk uit de afwasmachine halen, kleinkinderen opheffen).
Gezonde en gebalanceerde voeding helpt om uw hart en bloedvaten in een goede conditie te houden. In het ziekenhuis kan u beroep doen op een diëtist om uw dieet te bespreken en zo nodig een aangepast schema voor u op te stellen. De eerste weken na uw operatie raden we extreem vermageren af. Na een operatie heeft het lichaam net meer nood aan eiwitten en calorieën om te kunnen herstellen.
Drink alcohol steeds met mate. Alcohol kan een invloed hebben op de werking van medicatie waardoor u bijwerkingen kan ervaren.
Een absolute rookstop wordt sterk aanbevolen gezien roken uw risico op hart- en vaatziekten vergroot. Door niet te roken verkleint u eveneens het risico op complicaties (o.a. problemen met wond- en botgenezing, longontsteking).
Opvolgen van lichaamsfuncties
Tijdens de eerste weken thuis raden we u aan om volgende parameters regelmatig op te volgen:
- Lichaamstemperatuur
- Gewicht
- Ademhaling
- Bloeddruk en pols
Bij afwijkende resultaten of vragen, neemt u contact op met uw huisarts.
Wondheling
Wanneer u naar huis gaat, zijn de operatiewonden gesloten en vereisen ze normaal geen extra wondzorg meer. Een goede wondheling vraagt om goede zelfzorg:
- Controleer regelmatig het wondaspect. Bij plotse roodheid, zwelling of evacuatie van wondvocht/etter contacteert u onmiddellijk uw huisarts.
- Douchen is toegestaan, maar verweking van de operatiewonde(n) moet u vermijden. Hou de wonde(n) steeds goed droog. Zwemmen, baden en wellness raden we de eerste weken af.
- Laat de wonde(n) natuurlijk genezen. Het gebruik van crème of zalf raden we de eerste weken af.
- Bescherm uw litteken(s) tegen zonlicht door middel van kledij. Eenmaal de wonde volledig genezen is, smeert u het litteken regelmatig in met een hoge beschermingsfactor.
- Hechtingen lossen vanzelf op na een aantal weken, tenzij dit anders werd vermeld. Huidnietjes dienen door de huisarts verwijderd te worden, een 10-tal dagen na het plaatsen ervan.
- In geval het litteken onder spanning staat (o.a. bij obesitas, grotere borstomvang) raden we aan om een borstband te dragen. Vrouwen kunnen even goed een beha zonder beugels dragen.
- Slaap de eerste 2 weken na uw operatie zoveel mogelijk op uw rug. Zo kan de operatiewonde (en het borstbeen) goed genezen. Nadien kan u opnieuw op uw zij of buik proberen te liggen. Als dit nog oncomfortabel aanvoelt, betekent dit dat uw lichaam onvoldoende hersteld is.
Pijn
Het is normaal dat u tot een 3-tal maanden na uw operatie nog pijn ervaart. Neem uw pijnmedicatie in zoals de arts ze voorgeschreven heeft. Op die manier kan de pijn uw verdere herstel niet belemmeren.
Hervatten (dagelijkse) activiteiten
Het duurt ongeveer 6 weken vooraleer uw borstkas hersteld is. Licht huishoudelijk werk zoals koken, afwassen of afstoffen vormt geen probleem. Vermijd de eerste weken zwaar heffen (bv. boodschappen dragen), stofzuigen, dweilen, tuinieren, timmeren, de hond uitlaten …
Het is verstandig om de eerste weken voldoende rust in te bouwen. Bezoek is fijn, maar zorg dat u niet overstelpt wordt. Luister vooral goed naar uw lichaam en rust wanneer u er nood aan heeft.
Het is aangewezen om de eerste week niet alleen thuis te zijn. Er hoeft niet de hele dag door iemand aanwezig te zijn, maar als er iets gebeurt, is het verstandig om iemand in de buurt te hebben die voor u kan zorgen.
Als uw herstel vlot verloopt, is reizen zeker mogelijk al blijft het verstandig om uw vakantieplannen met uw cardioloog of huisarts te bespreken tijdens uw eerste controle. Die zal bepalen of het medisch verantwoord is om op reis te gaan.
Enkele aandachtspunten bij reizen:
- Vermijd hitte en zware inspanningen.
- Vermijd onbeschermde blootstelling van uw wonde(n) aan zonlicht. Voorzie voldoende zonbescherming zoals kledij en zonnecrème.
- Neem voldoende medicatie en de nodige attesten mee.
- Vermijd lange autoritten omwille van comfortredenen.
De meeste patiënten kunnen 6 weken tot 3 maanden na de operatie het werk hervatten. Uiteraard is dit afhankelijk van het type ingreep dat u onderging en de aard van het werk dat u doet. We raden u aan om werkhervatting te overleggen tijdens een eerste controle bij uw cardioloog. Vaak is het verstandig om niet onmiddellijk voltijds te starten en dit langzaam aan op te bouwen.
Na een hartoperatie mag u tijdelijk geen wagen besturen. Dit is niet alleen om medische redenen, het is bij wet verboden. In praktijk mag u niet rijden totdat uw cardioloog u opnieuw medisch rijgeschikt verklaart. Tijdens uw eerste consultatie volgend op de operatie kan dit besproken worden. Uw cardioloog vult hiervoor een attest in dat u bij uw rijbewijs moet bewaren. Voor meer inlichtingen kunt u terecht bij het Centrum voor Rijgeschiktheid en Voertuigaanpassingen (CARA).
Er is geen enkele medische reden waarom u niet als passagier in een gewone wagen kunt meerijden. Het dragen van de gordel als passagier is altijd verplicht, ook na een hartoperatie.
Emotioneel herstel
Een hartoperatie heeft ook een emotionele impact. Gun uzelf voldoende tijd om op emotioneel vlak te herstellen. Als klachten zoals slaap- en concentratieproblemen, vermoeid- en lusteloosheid … blijven aanhouden, raden we u aan om uw huisarts te contacteren.
Seksualiteit
De periode volgend op een operatie hebben veel mensen niet zo'n interesse in seks. Als u zich voldoende hersteld voelt, mag u seksuele betrekkingen hebben. Dit is niet gevaarlijk voor uw hart, maar blijf steeds voorzichtig. Bepaalde medicatie kan soms bijwerkingen geven en uw seksleven beïnvloeden (bv. erectieproblemen bij bètablokkers). Bespreek uw klachten met uw huisarts of cardioloog, die kan uw medicatie herzien.