1. Kwaal van oude mensen
Bij hypertensie of een hoge bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de bloedvatwanden drukt abnormaal hoog. Als dat langdurig zo is, zijn de gevolgen aanzienlijk: hoe meer druk er op je bloedvaten staat, hoe meer slijtage er optreedt. Niet alleen van de bloedvaten zelf, maar ook van de organen waarin bloedvaten voorkomen, zoals ogen, nieren, hersenen en het hart. Het hart moet bovendien extra pompen bij een hoge bloeddruk.
“Die constante belasting verkort de levensduur van de organen en kan leiden tot ernstige complicaties zoals hartfalen, beroertes en nierschade”, vertelt professor Thomas Vanassche, cardioloog en hypertensiespecialist in UZ Leuven. “Naar schatting zijn wereldwijd tien miljoen overlijdens per jaar het gevolg van hoge bloeddruk, waarvan het merendeel vermijdbaar is door goede behandeling. Je bloeddruk geregeld controleren is de boodschap. Op alle leeftijden, want het is niet alleen een kwaal van ouderen, zoals vaak gedacht wordt. De aandoening kan op élke leeftijd voorkomen.”
2. Pas een probleem als je er iets van merkt
“Bloeddruk wordt gemeten in mm Hg, wat staat voor millimeter kwikdruk. Normaal varieert je bloeddruk gedurende de dag. Over hypertensie spreken we als de bloeddruk consistent hoger ligt dan 140/90 mm Hg. Een optimale bloeddruk zit over het algemeen rond 120/80 mm Hg. Een hoge bloeddruk kan zich onopgemerkt voordoen, waardoor mensen zich niet bewust zijn van het probleem.”
“Statistieken tonen aan dat de helft van de mensen met een hoge bloeddruk zich daar niet van bewust is. De ziekte komt nochtans heel frequent voor: een op de drie volwassenen heeft hypertensie. Vaak geeft het echter geen merkbare klachten, waardoor het onder de radar blijft.”
3. Hoge bloeddruk is niet te genezen
“Er zijn verschillende gradaties van hypertensie (graad 1, 2, 3), afhankelijk van de ernst. Een belangrijk onderscheid is dat tussen primaire en secundaire hypertensie. Bijna alle gevallen van hoge bloeddruk zijn primair, wat betekent dat er geen eenduidige en dus specifiek behandelbare oorzaak is. Het is een samenspel tussen verschillende factoren, zoals levensstijl, omgeving en stress.”
Niet kiezen voor een behandeling, is een gemiste kans
prof. dr. Thomas Vanassche
“In zeldzame gevallen kan hoge bloeddruk op jonge leeftijd te wijten zijn aan een specifieke lichamelijke afwijking, zoals hormonale disbalans of nierziekten. In het geval van een onderliggende lichamelijke oorzaak kunnen we die behandelen en daarmee de hoge bloeddruk vaak genezen. In de andere gevallen valt hoge bloeddruk niet te genezen, maar wel prima te behandelen met medicatie. Zo beschermen we het lichaam tegen de schadelijke gevolgen van een langdurige hoge bloeddruk.”
4. Altijd het gevolg van een ongezonde levensstijl
“Behalve medicamenteuze behandelingen beheers je een hoge bloeddruk vaak met levensstijlaanpassingen. Stoppen met roken, streven naar een gezond gewicht, voldoende lichaamsbeweging en gezond eten met minder zout, alcohol en bewerkt voedsel moedigen we aan. Een ongezonde levensstijl kan de bloeddruk namelijk negatief beïnvloeden en een behandeling moeilijker maken.”
“Maar óók als je gezond leeft, kun je een hoge bloeddruk krijgen. Kerngezond zijn en een gezonde levensstijl zijn met andere woorden geen garantie dat je nooit een hoge bloeddruk zal krijgen.”
5. Behandeling is lastig en complex
“Cijfers tonen aan dat van de mensen die weten dat ze een hoge bloeddruk hebben, slechts de helft behandeld wordt. Daarvan wordt nog eens de helft onvoldoende behandeld. Een gemiste kans als je weet welke kwalijke gevolgen hoge bloeddruk kan hebben. De behandeling wordt nog vaak als lastig en complex beschouwd, maar dat is zeker niet het geval. De laatste jaren zijn er heel wat nieuwe producten en technieken ontwikkeld.”
“Om de behandeling zo patiëntvriendelijk mogelijk te maken, kiezen we almaar vaker voor één pil met lage dosissen van verschillende medicijnen. Dat is efficiënt, met minimale kans op bijwerkingen én het gemak van slechts één pil. Eens de bloeddruk mooi onder controle is, zijn frequente check-ups zelfs niet noodzakelijk. Reden te meer dus om je bloeddruk geregeld te laten controleren.”
Meten is weten
Veel mensen hebben geen flauw idee wat hun bloeddruk is.
Professor Vanassche: “Een mooie trend is de opkomst van verschillende draagbare technologieën, zoals de slimme polshorloges die allerlei parameters voor je registreren, waaronder almaar vaker ook de bloeddruk. Zeker nuttig, want het wijst mensen op het belang van bloeddruk en het wekt de interesse op om ze regelmatig te meten. De technologie staat echter nog niet op punt en kan dan ook geen volledig betrouwbare diagnose van hypertensie stellen. Wil je echt zekerheid? Raadpleeg dan altijd een arts.”
(Tekst: Evelien Heeren)
