Algemene gezondheidsproblemen bij oudere kankerpatiënten te weinig aangepakt

18 oktober 2018

Bij 70 procent van de zeventigplussers met kanker is er een risico op leeftijdsgebonden problemen die invloed kunnen hebben op de kankerbehandeling en prognose. In die risicogroep heeft vier op de vijf ouderen behoefte aan gespecialiseerde hulp, zoals voedingsondersteuning, psychologische begeleiding, fysieke evaluatie en training of de opvolging van val- of geheugenproblemen. Maar die hulp komt meestal niet tot bij de patiënt, zo bewijst een Leuvense studie met patiënten uit 22 Belgische ziekenhuizen. Prof. dr. Hans Wildiers (UZ Leuven): “45 procent van de patiënten met kanker is ouder dan 70 jaar. Het is onverantwoord om geen oog te hebben voor de speciale noden van die patiëntengroep.”

Oudere kankerpatiënte

De G8 is een korte vragenlijst die een snelle inschatting geeft van de algemene gezondheidstoestand van een oudere patiënt. Eerdere publicaties toonden aan dat zo’n korte vragenlijst bij een eerste bezoek aan de oncoloog al heel wat informatie geeft over de levensverwachting, onafhankelijk van de kanker. Bij zo’n 70 procent toont de G8 een risico op kwetsbaarheid en onderliggende leeftijdsgerelateerde problemen. Onderzoek heeft aangetoond dat het meer gedetailleerd in kaart brengen van álle aspecten van hun gezondheid en welzijn, de zogenaamde geriatrische evaluatie, zinvol is om bij een oudere kankerpatiënt te beslissen welke zorg er verder nodig is en hoe de kankerbehandeling zal verlopen.

22 Belgische ziekenhuizen

In een nieuwe studie, gepubliceerd in het vakblad Annals of Oncology, toonde de onderzoeksgroep van prof. dr. Hans Wildiers aan dat er te weinig gebeurt met de resultaten van die geriatrische evaluatie. De onderzoekers volgden in 22 universitaire en niet-universitaire Belgische ziekenhuizen 8500 patiënten ouder dan 70 met kanker, bij wie een beslissing over de kankerbehandeling genomen moest worden. De meeste personen hadden een operatie, chemo- of radiotherapie voor de boeg. Na een screening met de G8-vragenlijst kwam 70 procent in aanmerking voor een meer grondige geriatrische evaluatie. In die groep wees de geriatrische evaluatie uit dat er bij 80 procent nood was aan bijvoorbeeld voedingsondersteuning, psychologische ondersteuning, fysiotherapie of het aanpakken van val- of geheugenproblemen. Maar die extra hulp werd vaak niet of onvolledig aan de patiënt gegeven.

Farmaceutische industrie

Ook vanuit de farmaceutische industrie is er meer aandacht nodig voor ouderen met kanker. Professor Wildiers: “Ouderen moeten niet systematisch op dezelfde manier behandeld worden als jongeren. Voor een 85-jarige dame met borstkanker is het niet altijd aangewezen om dezelfde behandeling te geven als aan een 50-jarige. Toch merken we dat het voor de farmaceutische industrie geen prioriteit is om studies op te zetten naar kankergeneesmiddelen bij zeventigplussers. Het resultaat is dat wij vooral geneesmiddelen gebruiken die getest zijn op jonge mensen, terwijl bijna de helft van alle kankers voorkomt bij zeventigplussers.”

Verder onderzoek nodig

Het onderzoeksteam van professor Wildiers spitst zich daarom toe op studies over alternatieve therapieën voor ouderen met kanker. Zo toonden het team recent in een publicatie in The Lancet Oncology nog aan dat zeventigplussers met een agressief type van uitgezaaide borstkanker efficiënt kunnen worden behandeld met een combinatie van zachte chemotherapie en doelgerichte therapie.

Prof. dr. Hans Wildiers: “Bij jongere patiënten geven we klassieke chemotherapie samen met doelgerichte therapie, maar klassieke chemotherapie kan vervelende en soms gevaarlijke nevenwerkingen geven bij oudere kwetsbare patiënten. De nieuwe combinatie van een zachte chemopil en doelgerichte kankertherapie gaf een langdurige ziektecontrole met weinig storende nevenwerkingen en weinig tot geen invloed op de levenskwaliteit. Verder onderzoek naar kankerbehandelingen bij ouderen is dringend nodig.”

Prof. dr. Hans Wildiers is medisch oncoloog, borstkankerspecialist en coördinator van het multidisciplinair borstcentrum in UZ Leuven. Vanaf november 2018 is hij president van de International Society of Geriatric Oncology (SIOG), die de zorg en educatie voor ouderen met kanker wil verbeteren. In het Leuvens kankerinstituut (LKI) willen basiswetenschappers, klinische onderzoekers, artsen en verpleegkundigen hun kennis en ervaring samen inzetten in de strijd tegen kanker. 

Gerelateerd

Laatste aanpassing: 16 januari 2020