Een stap vooruit voor de radiotherapie-oncologie
Ongeveer de helft van de patiënten met kanker heeft tijdens zijn behandeltraject bestraling of radiotherapie nodig. De technologie achter die bestraling is de afgelopen decennia spectaculair verbeterd, waardoor behandelingen steeds preciezer en effectiever worden. De nieuwe bestralingstechniek ‘RapidArc Dynamic’, kortweg RAD, is een belangrijke stap vooruit: ze combineert de voordelen van twee bestaande bestralingstechnieken, IMRT en VMAT, waardoor het gezonde weefsel rondom de tumor nog beter beschermd kan worden en de behandeltijd korter is.
IMRT (Intensity-Modulated Radiation Therapy) en VMAT (Volumetric Modulated Arc Therapy) zijn al geruime tijd in gebruik en worden ingezet bij meer dan 80 procent van de patiënten in UZ Leuven die bestraling nodig hebben. IMRT is een geavanceerde vorm van bestraling waarbij de intensiteit van de stralingsbundels nauwkeurig wordt aangepast aan de vorm van de tumor. De bestraling gebeurt vanuit vaste hoeken rond de patiënt. Het resultaat is een stralingsdosis die sterk aansluit op de omtrek van de tumor, terwijl andere delen van het lichaam maximaal gespaard worden. Bij VMAT is er naast de aanpassing van de intensiteit een voortdurende beweging van de stralingsbron rondom de patiënt, wat zorgt voor een snellere en efficiëntere behandeling. Door de continue rotatie is de hoeveelheid stralingsdosis per hoek echter beperkt.
RAD combineert de vaste hoeken van IMRT met de beweging en snelheid van VMAT, waardoor het omliggende weefsel bij specifieke behandelingen nog beter beschermd kan worden.
Sneller, nauwkeuriger en minder belastend
De techniek wordt in eerste instantie ingezet bij borstkankerpatiënten, waarbij IMRT en VMAT al gecombineerd werden, maar tot nu toe onafhankelijk van elkaar. Door het gebruik van RAD kan de bestralingsbehandeling sneller worden voorbereid, ligt de patiënt minder lang op de behandeltafel en kunnen bijwerkingen van de behandeling verder worden beperkt.
De bestralingstijd kan beperkt worden tot twee minuten
Dr. Jelle Verhoeven
Dr. Jelle Verhoeven, radiotherapeut-oncoloog in UZ Leuven: “Met de RAD-techniek verwachten we bij bepaalde borstkankerpatiënten minder huidreacties en esthetische bijwerkingen door de bestraling, zoals vormverandering van de borst op lange termijn. Ook de stralingsdosis op gezonde organen, zoals het hart en de longen, wordt nog verder verlaagd. Bovendien biedt de techniek meer comfort, omdat patiënten minder lang op de behandeltafel liggen: de bestralingstijd kan beperkt worden tot twee minuten.”
Vorige week werd in UZ Leuven de eerste patiënt met borstkanker bestraald met de RAD-techniek. Het is de eerste keer wereldwijd dat RAD werd toegepast. UZ Leuven zal de komende maanden verder onderzoeken bij welke patiëntengroepen de techniek bijkomend voordeel biedt.
Prof. Wouter Crijns, medisch stralingsfysicus in UZ Leuven: “De kennis en ervaring van ons team hebben bijgedragen tot de snelle toepassing van deze nieuwe technologie. De combinatie van IMRT en VMAT met roterende afblokking (MLC) opent ook mogelijkheden voor de verdere verbetering van behandelingen bij andere types van kanker. UZ Leuven blijft inzetten op technologische innovaties zoals RAD, om kankerbehandelingen te blijven optimaliseren voor een groeiende groep patiënten."
Het Amerikaanse bedrijf Varian Medical Systems ontwikkelde de RAD-techniek, die het team van medische stralingsfysici en artsen van UZ Leuven vervolgens verder uitwerkte en valideerde. De eerste behandeling verliep vlot en de patiënt stelt het goed.