Staalafname instructie Gynaecologische Cytologie ThinPrep externe artsen

Gynaecologische cytologie - ThinPrep® (voor externe artsen)

Uitvoerfrequentie

  • Dit onderzoek wordt dagelijks uitgevoerd in het laboratorium (exclusief weekend en feestdagen).

Antwoordtijd

  • De tijd tussen het ontvangst van het staal op de dienst pathologische ontleedkunde en een eerste rapportering bedraagt max. 10 werkdagen. Wanneer bijkomend overleg en/of aanvullende onderzoeken vereist zijn, kan de antwoordtijd oplopen.
  • Bij-aanvragen zijn mogelijk tot 2 weken na receptiedatum van het staal.

Afnamemateriaal en afname instructie

Opmerking: afnamemateriaal en manier afname verandert niet bij invoeren van primaire HPV-bepaling

  • Bewaar- en transportmedium: PreservCyt voorgevulde potjes (te bewaren tussen 15°C en 30°C). 
    De vervaldatum van het voorgevulde recipiënt kan men terugvinden op het recipiënt zelf.
  • Afnameborsteltje: er zijn verschillende types van borsteltjes beschikbaar afhankelijk van de zone die men wil bereiken
  • OPGELET: Laat na afname de kop van het borsteltje niet in het recipiënt achter en gooi de borstel weg.
Instructies staalafname gynaecologische cytologie

Beknopte handleiding

  • Speculum inbrengen zonder glijmiddel (eventueel bevochtigen met water of fysiologisch serum). Glijmiddel zal immers voor artefacten zorgen.
  • Baarmoederhals volledig en goed zichtbaar maken
  • Indien er een grote hoeveelheid endocervicaal slijm aanwezig is dient men dit eerst te verwijderen met een tampon of spuitje.
  • Vul het aanvraagformulier volledig, identificeer het potje met de PreservCyt oplossing en noteer naam en geboortedatum van de patiënt.
  • Neem het staal af met behulp van een Brush (bij voorkeur Combi-Brush).  Plaats de middelste borstelharen diep genoeg in de baarmoederhalskanaal zodat de omringende kortere borstelhaartjes volledig contact maken met de baarmoedermond.  Zet druk en draai de borstel 5 keer rond met de klok mee, met uitzondering van de Cervex-Brush Combi die slechts 1,5 tot maximaal 2 keer dient rondgedraaid te worden.
  • Spoel de borstel uit in het potje met PreservCyt oplossing. Duw de borstel hiervoor een 10-tal keer op de bodem zodat de haren naar buiten komen te staan. Draai de borstel vervolgens enkele malen stevig rond zodat al het materiaal vrij komt.  Controleer of er geen resten achterblijven op de borstel. Laat de kop van het borsteltje niet in het recipiënt achter en gooi de borstel weg.
  • Draai het deksel van het potje vast zodat de zwarte markering van het deksel overeenkomt met de zwarte markering van het recipiënt.
  • Om een optimale technische verwerking en diagnostiek te garanderen, is het tot slot van essentieel belang dat de stalen op een correcte manier worden geïdentificeerd, bewaard en getransporteerd en bovendien vergezeld zijn van een correct en volledig ingevuld aanvraagformulier.
Gynaecologische cytologie ThinPrep

Afnameformulier

Specifiek formulier

Aanvraagformulier 9997 (pdf)

Het staal moet altijd vergezeld zijn van een volledig en correct ingevuld en gehandtekend aanvraagformulier.

Identificatie, bewaring, verpakking en verzending

De verzender is verantwoordelijk voor de identificatie, het bewaren, verpakken en verzending van de stalen conform onderstaande richtlijnen:

Identificatie

  • Primaire identificatie van staal moet plaatsvinden in aanwezigheid van patiënt.
  • Alle stalen moeten steeds op een correcte en éénduidige wijze geïdentificeerd worden.

Bewaring

Gefixeerde weefselstalen kunnen bewaard worden op kamertemperatuur. Gebruik steeds het juiste fixatief, zie boven.

Verpakking en verzending

  • Staal vergezeld van volledig en correct ingevuld aanvraagformulier plaatsen in een transportzakje.
  • Zorg ervoor dat de recipiënten steeds goed gesloten en niet beschadigd zijn om uitlopen/lekken te voorkomen.

Voor afnames tot en met 31/12/24: verzenden op kamertemperatuur (tussen 15°C en 30°C) naar dienst pathologische ontleedkunde UZ Leuven.

Voor afnames vanaf 01/01/25: verzenden op kamertemperatuur (tussen 15°C en 30°C) naar dienst laboratoriumgeneeskunde UZ Leuven.

Methode cytologisch onderzoek

Van de gefixeerde celsuspensie die alle afgenomen celmateriaal bevat, wordt een dunne laag preparaat gemaakt.Via een filtersysteem worden de cellen aangezogen op een membraam.  De aanwezige cellen op dit membraam worden vervolgens overgebracht op een draagglaasje.  Het dunne laag preparaat wordt volgens de methode van Papanicolaou gekleurd.  Deze bewerking laat ons toe om via semi-automatisch lichtmicroscopisch onderzoek een diagnose te stellen van ontstekingen, infecties, goedaardige of kwaadaardige tumoren,…

Uitvoering

Primaire HPV-bepaling wordt uitgevoerd door de dienst laboratoriumgeneeskunde UZ Leuven.

Indien indicatie (screening, opvolging) voor cytologisch onderzoek aangewezen is of op vraag van patiënt, wordt dit uitgevoerd op de dienst pathologische ontleedkunde.

Policy

De dienst Pathologische Ontleedkunde streeft naar een continue verbetering van de dienstverlening, waarbij de patiënt centraal staat.
Om een optimale technische verwerking en diagnostiek te garanderen, is het ook van essentieel belang dat de stalen op een correcte manier worden geïdentificeerd, bewaard en getransporteerd en bovendien vergezeld zijn van een correct en volledig ingevuld aanvraagformulier.
Indien de richtlijnen in de staalafname instructie niet worden nageleefd, wordt er contact opgenomen met de aanvragende arts of wordt er een melding gemaakt in het verslag. In deze gevallen kan de doorstroomtijd verlengd zijn.

Opmerkingen

Indien dit een afgedrukt formulier is, controleer http://www.uzleuven.be/pathologische-ontleedkunde/staalafnames voor recentste versie.

Huidige versie: PO-AL025-WW32-M06

Laatste aanpassing: 6 januari 2025