Contactallergie voor textielkleurstoffen

Wat zijn disperse kleurstoffen?

Disperse kleurstoffen worden gebruikt voor het kleuren van synthetische vezels zoals polyester, acryl, acetaat en nylon (voornamelijk in kousen), uitzonderlijk ook voor natuurlijke vezels (bijvoorbeeld disperse red 17). Van alle textielkleurstoffen worden de disperse kleurstoffen het meest gebruikt. Ze zijn ook de meest frequente oorzaak van een textielallergie.

Hoe ontstaat eczeem?

Wegens hun chemische karakteristieken fixeren deze kleurstoffen niet zo goed aan de kledingvezels. Door zweten of wrijving waar de kledij spant komen ze makkelijk vrij uit de kleding, kunnen ze de huid binnendringen en aanleiding geven tot een contactallergisch eczeem.

Bovendien zijn de disperse kleurstoffen slechts gedeeltelijk oplosbaar in water, waardoor ze moeilijker worden weggespoeld met het zweet (of weggewassen in de was) en het huidcontact dus langer duurt. Bijgevolg ontstaat eczeem voornamelijk op plaatsen waar kledij spant of wrijft, zoals rond de oksels, in de elleboog- en knieplooi, ter hoogte van de tailleband, … Verder kan er ook eczeem optreden op andere plaatsen (bijvoorbeeld rond de ogen) als gevolg van overdracht van de kleurstof met de handen of door een strooireactie.

Welke kleurstoffen?

• Disperse Blue 3: in nylon, acryl, polyester en acetaat. Wordt onder andere gebruikt in nylonkousen.
• Disperse Blue 35: in nylon, acryl, polyester en acetaat
• Disperse Blue 85: in synthetische vezels, namelijk polyester, acetaat en soms nylon
• Disperse Blue 106: donkere kleurstof voor synthetische textielvezels (voornamelijk polyester; ook nylon, acryl, acetaat). Wordt vaak gebruikt in de donkere voering van kledij. Sterk allergeen, vaak kruisreactie met disperse blue 124.
• Disperse Blue 124: in cellulosevezels, polyester, onder andere in voering van kledij, kousen. Sterk allergeen, vaak kruisreactie met disperse blue 106.
• Disperse Blue 153
• Disperse Brown 1
• Disperse Orange 1: in Teryleen (een polyester)
• Disperse Orange 3: wordt in de huid omgezet in para-phenyleendiamine (PPD), een veelgebruikt haarkleurmiddel
• Disperse Red 1: in nylon en polyester (bijvoorbeeld in kousen)
• Disperse Red 17: in acetaat, zijde, wol en katoen (bijvoorbeeld in kousen)
• Disperse Yellow 3: in acetaat en nylon (bijvoorbeeld in kousen)
• Disperse Yellow 9: in Teryleen

Groepsverwante stoffen

Er is een kruisreactie mogelijk tussen verschillende disperse kleurstoffen.

Andere “para”-verbindingen zoals para-phenyleendiamine (PPD) en para-tolueendiamine (haarkleurstoffen), diaminodifenylmethaan (rubber en plastic hulpstof), benzocaine en procaine (lokale verdovingsmiddelen) en sulfamiden (antibiotica) kruisreageren vaak met azo-kleurstoffen.

Preventie

Bij een allergie voor deze kleurstoffen kan men best ofwel lichtgekleurde synthetische kledij ofwel enkel katoen, linnen, zijde en wol dragen (tenzij bij allergie voor kleurstoffen hierin aanwezig).