- De Ethische Commissie dient steeds ingelicht te worden over de middelen die gebruikt worden om een studie bekend te maken. Deze omvatten zowel “traditionele” kanalen (affiches, folders, …) als diverse adverteervormen via het internet (website, social media, …). De nodige documenten moeten ter goedkeuring ingediend worden met het indieningsdossier.
- Het adverteren beperkt zich strikt gezien tot het bekend maken van een studie via bovenvermelde kanalen.
- In verband met de inhoud van advertenties (via klassieke kanalen, of via het internet) wordt het volgende benadrukt:
- Korte, objectieve en neutrale informatie (geen marketing of promotie taal).
- Steeds verwijzing naar de huisarts / behandelende arts: vaak ontstaat de vraag naar deelname aan een studie binnen het kader van de arts-patiënt relatie. Naar aanleiding van nieuwe adverteervormen (vooral via het internet) worden studies echter steeds meer door derden (firma’s, vereniging) “aangeboden” via kanalen die potentiële deelnemers rechtstreeks bereiken, buiten de arts-patiënt relatie. Het blijft echter belangrijk dat de potentiele deelnemer expliciet aangemoedigd wordt om eventuele deelname in eerste instantie met zijn/haar eigen arts te bespreken.
- Geen lijst van zuiver medische inclusie/exclusie criteria (die zijn bedoeld voor de arts en zouden verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden).
- Indien van toepassing mag vermeld worden dat er een "redelijke vergoeding" voorzien is, of mag de vermelding per studie visite vermeld worden, maar niet het totale bedrag.
- Vermelding van de goedkeuring van de overheid (indien van toepassing) en van het ethisch comité, inclusief het S-nummer van de studie (of het MP-nummer indien het een studie betreft die beoordeeld wordt door het OBC).
- De contactgegevens van de onderzoeker(s) mogen vermeld worden op het rekruteringsmateriaal.
- Bij het bekend maken van studies mag er geen sprake zijn van verzameling van identificerende en/of vertrouwelijke (medische) gegevens. Deze gegevens horen bij de context van de arts-patiënt relatie (of onderzoeker/proefpersoon) en mogen niet langs andere kanalen opgevraagd worden.
Richtlijnen rekrutering via sociale media
Bij het adverteren via sociale media bestaat het risico dat vertrouwelijke (medische) gegevens in handen van niet bevoegde personen terechtkomen (sponsor, Facebook, ...) en voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden. In het bijzonder wanneer een individu een advertentie kan “liken”, becommentariëren of delen, kan deze persoon identificeerbaar zijn en gelinkt worden aan (deelname aan/interesse voor) een klinische studie of pathologie.
Om deze redenen blijft EC waarschuwen voor de gevaren van sociale media bij de rekrutering van deelnemers maar kan akkoord gaan met het gebruik van sociale media wanneer dit in een zeer beveiligd kader kan gebeuren.
Daarom vragen we uw expliciete aandacht voor volgende punten:
- Door het blokkeren van alle sociale links zoals “liken, becommentariëren, delen” in de advertentie vermijdt u het verzamelen van identificerende en/of vertrouwelijke (medische) gegevens buiten de context van de arts-patiënt relatie.
- Rechtstreeks contact tussen bedrijven (of vertegenwoordigers ervan) en potentiële deelnemers is niet toegelaten en daarom wordt geen link voorzien naar online oriënterende bevragingen (preliminaire screening) van potentiële kandidaten. De potentiële kandidaat dient zelf het initiatief te nemen om al dan niet contact op te nemen met arts/studiecentrum omtrent een bepaalde studie.