Prof. dr. Marc Van de Velde, anesthesist in UZ Leuven, mede in naam van de Wetenschappelijke Vereniging van Anesthesie en de Beroepsvereniging van Anesthesisten: “Het klopt dat de regels rond nuchter zijn voor een operatie de laatste decennia versoepeld zijn. In heel wat Belgische ziekenhuizen worden al jarenlang kortere periodes van nuchter zijn voor een ingreep toegepast, wat inderdaad heeft geleid tot een verbetering van de zorg met minder complicaties en een sneller herstel. Het blijft echter uitermate belangrijk dat patiënten voor een operatie of een anesthesie nuchter zijn om ernstige complicaties te helpen voorkomen. Samengevat gelden deze richtlijnen: drinken kan tot 2 uur voor de ingreep, maar het eten van vast voedsel en het drinken van niet-heldere dranken, zoals melk, moet de patiënt vermijden vanaf 6 uur voor de ingreep.”
Bij twijfels of vragen kunt u als patiënt terecht bij uw behandelende arts.
De Wetenschappelijke Vereniging van Anesthesie en de Beroepsvereniging van Anesthesisten lezen met verbazing berichten in de pers (bij voorbeeld De Standaard 11/8/2023) dat men volgens recente wetenschappelijke bevindingen voor elke operatie en voor elke anesthesie mag eten en drinken tot 2 uur voor de ingreep.
Het klopt dat de regels voor nuchter zijn voor een operatie de laatste decennia zijn versoepeld. Inderdaad werden in de laatste 30 jaar zogenaamde “Enhanced Recovery After Surgery (ERAS)” programma’s ontwikkeld waarbij men onder andere langdurige periodes van nuchter zijn niet meer ging toepassen, ook niet voor heelkunde op het darmstelsel. Deze ERAS programma’s werden door heel veel Vlaamse en Belgische ziekenhuizen reeds vanaf de jaren 2000 breed toegepast. ERAS programma’s hebben gezorgd voor een verbetering van de zorg met minder complicaties en een versneld herstel van de patiënt.
Het blijft echter uitermate belangrijk dat patiënten voor een operatie of een anesthesie nuchter zijn. Dit is belangrijk voor de veiligheid van de patiënt en voor het voorkomen van ernstige complicaties zoals een longontsteking door voedsel en/of maagvocht dat in de longen zou terechtkomen. Bij ongeplande en dringende heelkunde waarbij de patiënt niet nuchter is ziet men nog wel dergelijke problemen en overlijden er nog steeds patiënten aan deze zogenaamde “aspiratiepneumonie”, waarbij voedselresten van de maag in de luchtwegen terechtkomen.
De regels van nuchterheid zijn versoepeld maar niet in die mate zoals in de pers is verschenen. Dit willen wij daarom verduidelijken en rechtzetten in het belang van de patiënten veiligheid.
De Europese Vereniging van Anesthesiologie en Intensieve Geneeskunde heeft recent en gebaseerd op wetenschappelijke grond richtlijnen gepubliceerd voor volwassen patiënten. Wij willen hier graag deze richtlijnen herhalen:
- Inname van vetrijk voedsel moet minimaal 8 uur voor de start van de operatie worden gestopt.
- Inname van lichte, niet-vetrijke voeding kan tot 6 uur voor de ingreep.
- Inname van melk en niet-heldere dranken kan tot 6 uur voor de ingreep.
- Inname van normale hoeveelheden heldere dranken (water, suikerwater, thee, zwarte koffie, sportdranken, etc.) kan tot 2 uur voor de ingreep.
Wij hopen dat alle patiënten deze regels volgen zodat de kans op complicaties afneemt en de veiligheid van een anesthesie en operatie toeneemt. Samenvattend: de patiënt kan drinken tot 2 uur voor de ingreep, maar eten van vast voedsel en drinken van niet heldere dranken zoals melk dient men te vermijden vanaf 6 uur voor de ingreep.