Darmfibrose is een ernstige complicatie die vaak voorkomt bij patiënten met de ziekte van Crohn. Bij de behandeling van de ziekte Crohn wordt meestal medicatie ingezet om de darmontstekingen te onderdrukken. Maar de ziekte evolueert doorgaans toch met de vorming van bind- en littekenweefsel, wat de darmwanden dikker en stijver maakt. Dat proces staat ook bekend als darmfibrose. De darmen worden smaller en de doorgang van ontlasting kan ernstig belemmerd worden.
Ondanks vooruitgang in de behandeling van chronische ontsteking, kunnen bestaande ontstekingsremmers de ontwikkeling van darmfibrose niet voorkomen. Bij meer dan 70% van de patiënten blijft het nodig om tijdens het ziekteverloop een deel van de darm te verwijderen. Ongeveer 30% van de patiënten heeft zelfs een tweede operatie nodig. Onderzoekers van UZ Leuven en KU Leuven identificeerden in een recente studie enkele mechanismen die cruciaal zijn voor de ontwikkeling van darmfibrose. Met die informatie hopen ze potentiële nieuwe behandelingen te ontwikkelen.
Detailwerk
De onderzoekers gingen zeer gedetailleerd te werk bij het onderzoeken van cellen in de darm van patiënten met de ziekte van Crohn. Eerdere studies gebruikten alleen stalen die tijdens een kijkonderzoek van de darm werden genomen, maar die gaven geen volledig beeld van wat er in de diepere lagen van de darmwand gebeurt. Daarom werden er ditmaal stalen gebruikt die de volledige dikte van de darmwand omvatten, van patiënten met verschillende stadia van ontsteking en vernauwingen. Dat stelde de onderzoekers in staat om zowel de immuuncellen als de structurele cellen van de darm grondig te bestuderen.
De analyses laten zien dat bepaalde immuuncellen, inflammatoire witte bloedcellen zoals monocyten, een sleutelrol spelen. Ze activeren een specifieke groep weefselcellen, fibroblasten, die bijdragen aan chronische ontsteking en de vorming van overtollige bindweefsel. Het onderzoek wees ook uit dat een bepaald eiwit, TWIST1, een belangrijk doelwit kan zijn voor nieuwe behandelingen. Door het eiwit te ‘blokkeren’ in experimenten, zagen de onderzoekers minder ophoping van bindweefsel in proefmodellen.
We hopen dat de bevindingen van deze studie uiteindelijk zullen leiden tot nieuwe medicijnen die darmfibrose kunnen voorkomen of verminderen.
Prof. dr. Séverine Vermeire
Prof. dr. Séverine Vermeire, gastro-enteroloog in UZ Leuven en (mede)hoofdonderzoeker van de studie: “We hopen dat de bevindingen van deze studie uiteindelijk zullen leiden tot nieuwe medicijnen die darmfibrose kunnen voorkomen of verminderen. Een geneesmiddelenontwikkelingsprogramma kost jaren, maar het begint altijd in het lab met het identificeren van de drijfveren van de ziekte, zoals TWIST1 in het geval van fibrotische Crohn. Binnen het kader van dit FIBROTARGET-project willen we de onderliggende biologische mechanismen die fibrose aandrijven verder ontrafelen, een potentiële anti-fibrotische therapie bepalen, en uiteindelijk een proof-of-conceptstudie uitvoeren voor patiënten met vernauwende Crohn in België, Italië, Duitsland en Spanje.”
Prof. Gianluca Matteoli (Hoofdonderzoeker bij TARGID, KU Leuven): "Er is dringend behoefte aan nieuwe behandelingsopties om darmfibrose bij patiënten met de ziekte van Crohn af te remmen of tegen te gaan. Onze studie belicht nieuwe mechanismen die leiden tot darmfibrose en die in de toekomst kunnen helpen bij de ontwikkeling van effectieve anti-fibrotische behandelingen voor verschillende organen, waaronder de lever, longen, het hart, de nieren en de huid."
Over de ziekte van Crohn
Ongeveer 3 op 1000 mensen lijden aan de ziekte van Crohn, een chronische ziekte die wordt gekenmerkt door ontsteking van de darmen en buikpijn. De ontsteking bevindt zich het vaakst ter hoogte van de overgang van het laatste stukje van de dunne darm naar het begin van de dikke darm, maar ook andere delen van het maagdarmstelsel kunnen worden aangetast.
Meer informatie vind je op www.ibd-leuven.com
De in-press preview werd gepubliceerd in The Journal of Clinical Investigation, en maakt deel uit van het onderzoeksproject FIBROTARGET, gefinancierd door het Horizon Europa Onderzoeks- en innovatieprogramma van de Europese Unie onder subsidieovereenkomst nr. 101080523.