Op de ring rond campus Gasthuisberg kan je het logistieke centrum niet missen: de grote loskade met acht poorten ontvangt dagelijks zo’n 25 vrachtwagens en 30 bestelwagens voor de aanvoer van post, voedingsmiddelen, medicijnen, medische hulpmiddelen en allerlei andere producten die nodig zijn in het ziekenhuis. De rechtse poorten zijn verbonden met het gloednieuwe magazijn van de ziekenhuisapotheek.
Daarachter bevindt zich een enorme ruimte van tien meter hoog, met 168 meetpunten om de temperatuur en relatieve luchtvochtigheid binnen strikte marges te houden. Robots en transportbanden helpen er bij de efficiënte opslag van medicijnen en medische hulpmiddelen en bij hun transport naar de medische afdelingen. Bij het ontwerp ging er veel aandacht naar (brand)veiligheid en ergonomie van de medewerkers.
Zo’n hoogtechnologische magazijnoplossing is in ons land eigenlijk ongezien voor een ziekenhuis. Dit zit echt op het niveau van industriële distributiecentra
Dr. apr. Thomas De Rijdt, diensthoofd van de ziekenhuisapotheek
In de grote ontvangsthal wordt alles uitgepakt, gecontroleerd en gesorteerd. De meest gebruikte en volumineuze geneesmiddelen worden bijgevuld in doorschuifrekken en afgenomen volgens het ‘first in, first out’-principe. Infusen worden per palet met een vorkheflift driehoog boven elkaar gestapeld in rekken. Ontvlambare producten worden bewaard in een specifiek brandlokaal, voorzien van een roostervloer met opvangbak en extra ventilatie.
Andere producten worden door robotarmen en legbordliften opgeslagen in vier grote plateaus van wel 18 meter hoog, verspreid over vier verdiepingen. Via een scansysteem onthoudt de robot waar welke doos staat, zodat de producten later kunnen worden opgevraagd. Voor middelen die gekoelde bewaring nodig hebben, beschikt het magazijn over vier koelcellen, waarvan twee grote onafhankelijke koelkamers en een ingebouwde vriescel.
Bakkenrobot
Ongeveer 60% van alle geneesmiddelen wordt in speciale bakken geplaatst, gescand en via een automatische transportband door vier robots opgeslagen op 5.763 mogelijke locaties in hoge rekken. Dat bespaart heel wat plaats. Na bestelling door een afdeling haalt de robot de juiste bak uit de opslagruimte en begeleidt de magazijnier via lichtjes, kleurcodes en speciale tags bij de ‘picking’ van de nodige producten. De aanvragen van negen diensten kunnen tegelijkertijd worden verwerkt.
Vroeger gebeurde dit veelal manueel, een heel arbeidsintensief proces als je bedenkt dat er elk jaar maar liefst 14 miljoen dosissen geneesmiddelen en 31 miljoen stuks medische hulpmiddelen in het ziekenhuis verwerkt worden.Hoofdmagazijnier Said Arredouani
Voor dringende leveringen tussen het magazijn en de centrale ziekenhuisapotheek kan het team beroep doen op een transportrobot, ‘Wall-E’ gedoopt, die autonoom zijn weg vindt door de logistieke gangen. Ook nieuw is dat geneesmiddelen sinds kort in herbruikbare, groene plastic bakken worden vervoerd naar de afdelingen.
Eenheidsdosissen
Deze grondige update van de werking was ook nodig om tegemoet te komen aan de veranderende wetgeving. Zo stelt de overheid steeds striktere eisen rond de traceerbaarheid van geneesmiddelen.
Apotheker Eline Simons: “Naar patiëntveiligheid toe moet elk individueel pilletje gescand worden samen met het polsbandje van de patiënt, zodat de identiteit en afkomst traceerbaar is. Dat betekent dat eenheidsdosissen apart verpakt moeten zijn, maar helaas werkt de farmaceutische industrie hier niet helemaal aan mee. Voor heel wat producten moeten wij dus zelf instaan voor het uitpakken en herblisteren van geneesmiddelen, en ze labelen met een unieke barcode die ook het lotnummer en de vervaldatum bevat.” Die herverpakking naar eenheidsdosissen gebeurt stofvrij in de cleanroom van het nieuwe magazijn.
Klaar voor de toekomst
Vandaag zijn de vierde en vijfde verdieping van het logistiek platform nog niet in gebruik. De komende jaren wordt daar gebouwd aan een grote cleanroom voor bereidingen, inclusief cytostatica en de geavanceerde therapeutische producten (zoals gentherapie) van de toekomst. Op termijn zal ons apotheekmagazijn instaan voor eenheidsdosissen en bereidingen in de ruimere regio, in samenwerking met het Plexus-ziekenhuisnetwerk. Ook komt er een aparte ruimte voor de verwerking en opslag van (experimentele) middelen gebruikt in het kader van klinische studies.