Gemiddeld 1 op de 3 borsttumoren die vandaag ontdekt worden, zijn niet voelbaar. Dat is een probleem voor de borstchirurg, die bij een borstsparende operatie de positie van het borstletsel moet kunnen bepalen vooraleer het te kunnen verwijderen. Vrouwen met een niet-voelbare borsttumor gaan daarom de ochtend van hun operatie eerst naar de radioloog, die onder echogeleiding een metalen draadje in de tumor plaatst. Dankzij die draad weet de chirurg waar de tumor zich in de borst bevindt.
De metalen draad heeft een aantal beperkingen. De patiënt moet op de ochtend van haar operatie, op een moment dat ze nuchter en meestal gestresseerd is, eerst naar radiologie. Bovendien voelt de metalen draad niet comfortabel. Voor de chirurg is de draad in de borst een logistieke hindernis: het is onzeker wanneer de patiënt naar het operatiekwartier kan komen, omdat de wachttijden bij de radioloog variëren.
Magnetisch veld
Sinds kort gebruiken radiologen in UZ Leuven een andere manier om de tumor in een borst te lokaliseren: ze plaatsen een magnetisch zaadje niet groter dan een rijstkorrel in de tumor met behulp van een dunne naald. Tijdens de operatie gebruikt de borstchirurg een instrument vergelijkbaar met een dikke stift die met een magnetisch veld de tumor heel precies kan terugvinden.
De nieuwe techniek met het magnetische zaadje in de tumor zorgt ervoor dat de patiënt de ochtend van haar operatie rechtstreeks naar het operatiekwartier kan.prof. dr. Ann Smeets
Het plaatsen van het magnetische zaadje; niet groter dan 1 op 5 mm, kan een dag voor de operatie of zelfs enkele weken op voorhand, wat comfortabeler is voor de patiënt. Dankzij de nieuwe techniek kan de chirurg de operatie en workflow nauwkeuriger inplannen. Omdat de plaatsbepaling nauwkeuriger kan, moet de borstchirurg ook minder weefsel uit de borst halen om de tumor te verwijderen.
Prof. dr. Ann Smeets, borstchirurg in UZ Leuven: “Voor een patiënt is het soms lang wachten op de ochtend van haar borstsparende operatie. Vaak moet ze én naar een isotopenonderzoek om de sentinelklier te bepalen én naar de radioloog om met de draadtechniek de exacte plaats van de tumor vast te leggen. De nieuwe techniek met het magnetische zaadje in de tumor zorgt ervoor dat de patiënt de ochtend van haar operatie rechtstreeks naar het operatiekwartier kan.”
Voortrekker in Europa
Het magnetische zaadje, de Magseed®, kreeg in september 2017 goedkeuring van de Europese commissie. UZ Leuven was het eerste ziekenhuis in Europa om de techniek te gebruiken, ondertussen volgden andere landen. Voor de Benelux is UZ Leuven het enige borstcentrum dat gebruik maakt van de nieuwe lokalisatietechniek. Er bestaat al wel een gelijkaardige methode om een radioactief geladen zaadje in de tumor in te brengen, maar in UZ Leuven en in de rest van België gebruikt men die niet omwille van de heel strikte logistieke voorschriften die zorgverleners moeten hanteren wanneer ze werken met radioactief geladen materialen. Voorlopig is er voor de techniek met het magnetische zaadje nog geen terugbetaling door het Riziv. In oktober 2017 konden 8 patiënten in UZ Leuven gebruikmaken van de nieuwe techniek, wat het hoogste patiëntenaantal is van alle Europese ziekenhuizen.