Prosateam UZ Leuven viert 10 jaar zorg op maat voor kinderen

Een unieke, nurse-led aanpak

Het prosateam in UZ Leuven is ‘nurse-led’, wat betekent dat de verpleegkundigen het voortouw nemen in de dagelijkse begeleiding van kinderen. Dat was in 2014 een primeur in België en blijft ook tien jaar later uniek. Lies Cremers, coördinator van het prosateam en verantwoordelijk voor het pijnbeleid binnen het kinderziekenhuis, vertelt.

“Het prosateam ontstond in 2014 op initiatief dr. Marleen Renard en prof. dr. Karel Allegaert, met als doel het gebruik van dwang bij kinderen te vermijden en hen beter te ondersteunen bij angst en pijn. Om dat mogelijk te maken, volgden enkele verpleegkundigen opleiding om expertise op te bouwen in het helpen van kinderen. Bovendien kregen ze de ruimte om kinderen persoonlijk te ondersteunen tijdens hun behandeling - ruimte die vaak ontbrak op de afdeling zelf. Zo werd een structurele, kindvriendelijke aanpak van pijn en angst ontwikkeld, uniek binnen België.”

Positieve communicatie en vertrouwen als kernwaarden

Het team bestaat nu uit zes gespecialiseerde verpleegkundigen die, naast hun functie op afdelingen zoals spoed en verloskunde, deeltijds binnen prosa werken. Elke dag staat een van hen klaar om kinderen op te vangen en eventuele vragen of bezorgdheden van ouders te beantwoorden. Lies: “Met onze mobiele, elektrische kar vol hulpmiddelen kunnen we snelle en doelgerichte ondersteuning bieden doorheen het hele ziekenhuis. We werken daarbij nauw samen met kinderartsen, anesthesisten en psychologen.”

Een van de grootste troeven van het team is hun persoonlijke en positieve benadering, vertelt Lies: “We willen kinderen zo begeleiden en voorbereiden dat ze het gevoel krijgen: ‘dit kan ik, dit gaat lukken’, al dan niet met farmacologische hulpmiddelen. Daarbij speelt vertrouwen een cruciale rol, en we proberen dan ook met iedere patiënt een soort band op te bouwen.” Naast lachgas en verdovende crèmes zet het team ook in op positieve communicatie en technieken om jonge patiënten een gevoel van controle te geven over de situatie. “De manier waarop we dingen verwoorden, maakt een groot verschil. Als we voor een scan bijvoorbeeld zeggen ‘je mag niet bewegen,’ dan gaan ze vaak juist wél bewegen. Maar als we zeggen ‘wat lig je goed stil’, zijn ze vaak veel rustiger,” legt Lies uit. 

Samen sterk

Er is een warme band met de Nederlandse prosa faculty die opleidingen en symposia voorziet. “Naar hun voorbeeld hebben we vorig jaar in Vlaanderen een prosa faculty opgericht om expertise te delen en kennis verder te verspreiden,” vertelt Lies. “Hoezeer we ook verschillen van andere ziekenhuizen, we botsen allemaal tegen dezelfde uitdagingen. Het helpt als je dan kan afstemmen met andere teams, zeker bij unieke of zeldzame cases.”

Impactvolle zorg op maat

In 2020 bood het prosateam ondersteuning aan 1.129 jonge patiënten. In 2023 steeg dat aantal naar 1.501. En die groei zet zich voort. “We merken dat de vraag naar hulp op maat van kinderen groeit, of het nu gaat om prikangst of een scan waarvoor je lang moet stilliggen”, zegt Lies. “Het is belangrijk om dat op een professionele manier aan te pakken. Onderzoek toont aan dat de maatschappelijke meerkost van kinderen die wantrouwen in de zorg ontwikkelen en daarom zorg vermijden, groter is dan de kost om zulke zaken op tijd aan te pakken door initiatieven zoals ons prosateam. Een doordachte aanpak op maat vergroot de kans dat jonge patiënten een positieve ervaring hebben in het ziekenhuis, waardoor ze later met meer vertrouwen tegenover de zorg kunnen staan.”

Het 10-jarig jubileum is niet alleen een mijlpaal voor het prosateam, maar onderstreept duidelijk de waarde van warme en persoonlijke zorg. Lies: “Ons team blijft zich dagelijks inzetten met één heldere doelstelling: ieder kind verdient dat hun pijn en angst serieus genomen wordt. Of zoals kinderarts-intensivist Piet Leroy het zo mooi zegt: ‘comfort en vertrouwen bij het kind zijn net zo belangrijk als de medische procedure zelf.’”