Waar de voorbije jaren er gemiddeld 75 levertransplantaties plaatsvonden in UZ Leuven, waren dat er in 2023 maar liefst 93. De stijging is onder andere te danken aan technologische evoluties waardoor artsen donorlevers van mensen overleden aan een hartstilstand kunnen gebruiken. Door een zuurstofrijke vloeistof door de lever te laten stromen via een perfusiemachine, lopen de levers minder schade op en heeft de ontvanger minder last van complicaties. Twee derde van de levertransplantaties vorig jaar gebeurden met een lever afkomstig van een overledene na een hartstilstand.
De kans op complicaties is groter bij levers die gedoneerd zijn na een hartstilstand dan bij levers gedoneerd na hersendood. Daarom worden levers van donors die stierven aan een hartstilstand door sommige transplantatiecentra minder snel geaccepteerd. Hoe meer tijd er zit tussen het uithalen van de lever bij de overledene en het inplanten bij de ontvanger, hoe meer schade het orgaan oploopt.
"We kunnen hoogrisicolevers nu ook geven aan hoogrisico-ontvangers"
prof. dr. Diethard Monbaliu
UZ Leuven stond mee aan de wieg van de ontwikkeling van een nieuwe perfusiemachinetechniek die ervoor zorgt dat ook de ‘moeilijke’ levers toch kunnen dienen voor een transplantatie. Het Nederlandse Universitair Medisch Centrum Groningen zorgde onlangs nog voor een wereldprimeur door de bewuste techniek te gebruiken om donorlevers te kunnen laten overnachten, waardoor een transplantatie overdag kan gebeuren. In tegenstelling tot Nederland is er in België nog geen terugbetaling voor die techniek.
Van de 93 levertransplantaties in UZ Leuven in 2023, werden er 63 bewaard met de nieuwe perfusiemachine. Daarvan werden 61 levers getransplanteerd die afkomstig waren van overlijdens na een hartstilstand.
Verkorte wachtlijst
Prof. dr. Diethard Monbaliu, transplantatiechirurg in UZ Leuven: “Levers afkomstig van mensen die overleden na een hartstilstand zorgen vaker voor complicaties bij een ontvanger. Tot nu toe was de enige oplossing om zo snel mogelijk de operatiezaal in te trekken. Dankzij hoopgevende studies over de perfusiemachine zijn we geruster om dat type ‘moeilijke’ levers toch te transplanteren, ook als er een aantal kostbare uren verstrijken. En niet onbelangrijk: we kunnen hoogrisicolevers nu ook geven aan hoogrisico-ontvangers: patiënten die in een slechte medische conditie zijn en van wie we vroeger dachten dat een transplantatie voor hen te zwaar zou zijn of bij wie de transplantatie moeilijker is en langer duurt. Het gevolg is dat we een duidelijke daling zien van de wachtlijst voor levertransplantaties in 2023.”
De mooie resultaten zijn het werk zijn van heel wat medewerkers in UZ Leuven, met een bijzondere rol voor de perfusionisten: zij leggen zich ondertussen ook specifiek toe op orgaanperfusie.
IN CIJFERS
- In België en Eurotransplant is UZ Leuven het grootste transplantatiecentrum voor levers van overleden donoren (93 levertransplantaties in 2023) met zeer gunstige resultaten voor de 1- en 5-jaarsoverleving.
- Naast het toegenomen aanbod van hoog-risicolevers (o.a. DCD-donoren ouder dan 70 jaar) steeg ook de conversieratio: het effectief transplanteren van een aangeboden orgaan. De ratio steeg onder meer door standaardimplementatie van de perfusietechniek DHOPE: 59% in 2022 naar 82% in 2023.
- Evolutie aantal levertransplantaties UZ Leuven
2023: 93
2022: 69
2021: 78
2020: 61
2019: 76
2018: 75