Een babyolifant ziet het levenslicht en stapt meteen rond. Een mensenbaby daarentegen heeft van alle zoogdieren het langst nood aan zijn moeder. Siska Van Damme, hoofdvroedvrouw in UZ Leuven: “Je kan mama en baby zien als een natuurlijke eenheid. Daarom is het belangrijk dat ze, vanaf de geboorte, zoveel mogelijk samenblijven.”
Goede hechting
Vroeger was het heel normaal om pasgeboren baby’s tijdens het ziekenhuisverblijf in een andere kamer dan die van de moeder te leggen. Die tijd ligt intussen achter ons.
“We weten nu dat je daar meer kwaad dan goed mee doet. De eerste studies over nabijheid tussen moeder en kind dateren van de jaren zeventig. Toen werd het belang van huidcontact ontdekt en ontstond het begrip ‘kangoeroezorg’.”
“Het werd steeds duidelijker dat moeder en kind elkaar nodig hebben om een goede start te nemen. De baby heeft zijn moeder nodig om zich veilig te voelen en zich goed te ontwikkelen. De mama heeft haar kind nodig om psychisch moeder te worden, een band te creëren en de borstvoeding op gang te helpen. Zo wordt de basis voor een goeie hechting gelegd.”
Het allereerste contact tussen moeder en kind is goud waard
Siska Van Damme
UZ Leuven stelt daarom alles in het werk om het contact tussen moeder en kind te stimuleren. Het opende in 2019 een nieuw gebouw, waarin ook het bevallingskwartier, de kraamafdeling en de afdelingen neonatologie onderdak vonden. Alles ligt er op een boogscheut van elkaar. “Vroeger was het een georganiseerde trip om vanuit de kraamafdeling je baby op neonatologie te bezoeken. Nu kunnen de mama’s sneller en langer op bezoek.”
Positief effect
“De moeder kan dus vaker langsgaan om contact te hebben met haar kind. Dat heeft veel positieve effecten. De premature baby reageert beter op het vlak van temperatuur en zuurstof, heeft minder stress en groeit en geneest beter. Meestal kan de baby ook sneller naar huis.”
In het nieuwe gebouw kunnen moeder en kind ook vaker écht samenblijven, zelfs al heeft de baby extra zorgen nodig. “In speciale moeder-kindkamers op de afdeling neonatale zorg heeft een mama haar kleintje in de couveuse gewoon naast zich. Door die rooming-in ben je van bij de start dag en nacht betrokken bij de zorg van je baby. Je hebt niet het gevoel iets te missen.”
Co-sleepers
Elk initiatief dat contact tussen moeder en baby bevordert, grijpt UZ Leuven met beide handen aan. Zo zijn er op de kraamafdeling nu cosleepers: het babybedje hangt vast aan het bed van de mama. “Vroeger lag de baby apart in een babybox. Nu ligt het kindje binnen handbereik en is het rustiger. Het heeft nood aan contact en een hand voelen ’s nachts. Borstvoeding lukt zo ook makkelijker.”
Ook een keizersnede staat contact tegenwoordig niet in de weg. “Het operatiedoek dat voor de buik hangt, heeft nu een venstertje waardoor de mama haar baby geboren ziet worden. Vroeger werd de baby in een andere ruimte nagekeken door de kinderarts. Nu gebeurt dat naast de mama. Zelfs als de baby hulp nodig heeft, gebeurt dat binnen haar vizier. Die betrokkenheid is veel beter op alle vlakken, ook om ervaringen beter te verwerken.”
Gouden uur
Het allereerste contact tussen moeder en baby is goud waard, of het nu gaat om een keizersnede, een normale bevalling of een vroeggeboorte. “In dat eerste uur zijn baby’s heel wakker en alert. Hun ogen zijn wijd open. Het is een waardevol moment dat je echt moet gebruiken, ongeacht de omstandigheden. We spreken over ‘het gouden uur’ en proberen dan zoveel mogelijk huidcontact in te lassen.”
Baby- en moedervriendelijk ziekenhuis
Wist je dat UZ Leuven sinds 2008 een internationaal kwaliteitslabel heeft voor zijn babyvriendelijke aanpak? Het ziekenhuis voldoet aan de voorwaarden van Unicef en de Wereldgezondheidsorganisatie, die helpen om elke baby, vanaf de geboorte, de beste kansen te geven op een optimale gezondheid. UZ Leuven volgt daarnaast ook vijf moedervriendelijke criteria.
(Tekst: Evelien Heeren)
