Het humaan papillomavirus of HPV is naast roken en alcohol drinken de belangrijkste oorzaak van hoofd-halskankers. In Europa wordt 1 op 3 mondkeelholtekankers door het virus veroorzaakt. In de VS en Canada loopt dat aantal zelfs op tot 80 à 100 procent. De laatste jaren stijgt het aantal tumoren veroorzaakt door het virus almaar, terwijl het aantal kankers door rook- en drinkgedrag lijkt te dalen. In de strijd tegen hoofd-halskanker is het dan ook belangrijk om in te zetten op de preventie van HPV.
Slijmvliescontact
Daarom worden sinds 2019 niet alleen meisjes, maar ook jongens in het eerste jaar secundair onderwijs gevaccineerd. Zij kunnen het virus ook oplopen via seksueel contact. Voorbehoedsmiddelen die wel helpen om andere aandoeningen te voorkomen, beschermen onvoldoende tegen HPV. Het virus is heel besmettelijk en wordt via slijmvliescontact overgedragen, bijvoorbeeld ook wanneer men in contact komt met speeksel tijdens het zoenen. Het vaccin is dus de enige manier om besmetting met het virus en bijgevolg daaraan gerelateerde mondkeelholtekanker te voorkomen.
Ontregeld DNA
80 tot 90 procent van de adolescenten raakt ooit besmet met het virus en in de meeste gevallen is zo’n besmetting ongevaarlijk. Niet alle varianten van het virus zijn gevaarlijk en het immuunsysteem is meestal voldoende sterk om het af te weren. Een besmetting gaat vaak ongemerkt voorbij zonder klachten te geven. Soms is dat echter niet het geval en slaagt het virus erin om genetisch materiaal te injecteren in het DNA van de drager. Daardoor raakt het DNA ontregeld en kunnen er tumoren ontstaan, soms zelfs 15 jaar na de besmetting. Naast baarmoederhalskanker en mondkeelholtekanker, worden ook anale tumoren en penistumoren in verband gebracht met HPV.
Geen bijwerkingen
Het vaccin wordt volledig terugbetaald en heeft geen grote bekende bijwerkingen. De vaccinatie gebeurt bovendien via de Vlaamse Centra voor Leerlingenbegeleiding in de scholen. Op die manier wordt ernaar gestreefd om alle Vlaamse adolescenten te vaccineren.