Ziekte van Fuchs

Fuchs endotheliale dystrofie
Oogziekte waarbij de binnenste laag van het hoornvlies (het endotheel) is aangetast. Daardoor kan het hoornvlies opzwellen en het zicht minder scherp worden. De meeste patiënten ondervinden pas later klachten, omdat de aandoening langzaam evolueert.

Oorzaak

De ziekte van Fuchs is een 'hoornvliesdystrofie'. Die term wordt gebruikt om een aantal progressieve oogaandoeningen te benoemen. Bij de ziekte van Fuchs is de binnenste laag van het hoornvlies (het endotheel) aangetast. 

Wat is het hoornvlies? 

Het hoornvlies, ook de cornea genoemd, is het doorzichtige gedeelte van de buitenste laag van het oog. De cornea bestaat uit vijf lagen: het epitheel, de laag van Bowman, het stroma, het membraan van Descemet en het endotheel. 

 

 

Lagen van het hoornvlies

Het hoornvlies heeft twee belangrijke functies:

  • Samen met de lens zorgt het hoornvlies ervoor dat de invallende lichtstralen gefocust worden op het netvlies. Het hoornvlies heeft het grootste lichtbrekend vermogen van het oog. Voor deze functie is het erg belangrijk dat het hoornvlies glashelder is.
  • Het hoornvlies beschermt de overige delen van het oog tegen micro-organismen, uv-straling, vreemde voorwerpen ... 

Aantasting van het endotheel

Het endotheel is de waterpomp van het hoornvlies. Het zorgt ervoor dat water uit het hoornvlies wordt weggepompt, zodat het hoornvlies niet opzwelt en mooi helder blijft. 

Bij de ziekte van Fuchs gaat het aantal endotheelcellen sneller afnemen dan normaal, waardoor de pompfunctie afzwakt. Wanneer er te weinig endotheelcellen overblijven, zwelt het hoornvlies op en wordt het zicht minder scherp. 

Voorbeeld van een normaal endotheel (links) en een abnormaal endotheel zoals bij de ziekte van Fuchs (rechts):

Is de ziekte van Fuchs erfelijk? 

Het overervingspatroon van de ziekte van Fuchs is nog niet uitgeklaard, maar de aandoening kan familiaal voorkomen. 

De aandoening komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. 

Symptomen

Klachten treden meestal pas later op, rond de leeftijd van 50-70 jaar, omdat de aandoening langzaam evolueert. Er ontstaan pas klachten als er onvoldoende endotheelcellen overblijven om de pompfunctie van het hoornvlies te garanderen. 

De klachten bestaan uit wisselend verminderd zicht. Typisch is dat u 's ochtends waziger ziet dan 's avonds.  Andere mogelijke klachten zijn:

  • irritatie
  • lichtschuwheid
  • tranenvloed
  • minder goed contrast zien 

In een vergevorderd stadium kunnen zich blaren vormen aan de buitenzijde van het hoornvlies. Als zo'n blaar knapt, kunt u pijn voelen. 

Behandeling

Uw behandelende arts bespreekt met u welke behandelopties voor u nodig en/of mogelijk zijn.

Bij milde aantasting van het endotheel kan een conservatieve behandeling opgestart worden: 

  • Zoutzalf: zout onttrekt vocht uit het hoornvlies, waardoor het ontzwelt en het zicht weer helderder wordt.

Als druppels en zalven onvoldoende effect hebben wordt een hoornvliestransplantatie aangeraden (DMEK of DSAEK of Descemet-membraan endotheliale keratoplastiek). 

Laatste aanpassing: 23 oktober 2023