Hoe ik me fysiek voelde, bepaalde vaak ook hoe ik me mentaal voelde. Na de chemotherapie was het steeds enkele dagen MMM: Moe, Misselijk, maar ook: Moedeloos.
Zorg voor uzelf
- Bedenk wat u nodig hebt en waar u kracht uit kunt putten.
- Ga na hoe u dingen die u belangrijk vindt, kunt blijven doen.
- Zoek ook wat u energie kost en durf die dingen (tijdelijk) af te bouwen.
- Kijk of u energievretende activiteiten kunt uitbesteden aan mensen rondom u. Zij willen u vaak ook helpen.
Soms betrap ik mezelf erop dat ik toch weer in iets meega waarvan ik op voorhand weet dat het me meer kwaad dan goed doet: een telefoongesprek met iemand die over allemaal andere mensen met kanker vertelt en hoe zij hun behandeling hebben doorgemaakt, daar ben ik op dit moment eigenlijk echt niet aan toe! Maar het is toch soms zo moeilijk om dan egoïstisch te zijn en je niet ook nog eens schuldig te voelen.
Spreek met mensen rondom u
Vertel aan mensen uit u omgeving die u willen bijstaan, hoe ze dat kunnen doen. Dat maakt het voor hen gemakkelijker om u te helpen.
Als u het zelf aandurft om over de behandeling te praten, over wat die met u doet, over hoe u zich erbij voelt ... geeft u mensen moed om ook te praten.
Die dialoog aanvatten is niet altijd gemakkelijk. Ieder in uw omgeving beleeft deze periode en uw behandeling op zijn eigen manier. Vaak hebben mensen de neiging elkaar te willen ‘sparen’. Erover spreken kan mensen echter dichter bij mekaar brengen, verbinden. Een zorgverlener kan u en uw partner, uw kinderen, uw gezin begeleiden om daarover te spreken.
Wacht niet te lang om over negatieve gevoelens te praten. Je hoeft je niet sterker voor te doen, want dan wacht je meestal langer dan goed voor je is. Ik heb echt moeten leren het te zeggen als het niet gaat. Het lucht soms al enorm op als je gewoon kunt zeggen hoe je je voelt.
Op eigen tempo, maat en manier
De behandeling maakt dat uw leven er in de komende tijd anders zal uitzien. Elke mens zoekt zijn manier om met die veranderingen om te gaan. Er is geen goede manier en er is ook geen slechte manier. Probeer uw eigen tempo te volgen, en probeer aan te voelen wat u wel of niet helpt om hiermee om te gaan.
Informatie
Misschien biedt het u houvast als u veel te weten komt over uw ziekte, het hoe en waarom van de behandeling. Er is ook veel informatie voorhanden. Maar het kan ook zijn dat al te veel uitleg voor u een extra last is, voor extra stress zorgt. Zeg dat dan gerust. Mogelijk verandert uw behoefte aan informatie ook tijdens uw behandeling.
Mijn dokters raadden me af om te gaan ‘googelen’ en daar ben ik dankbaar voor. Sommige websites geven foute informatie. Informeer je eerder bij personen die je dossier kennen, je eigen zorgverleners.
Sociaal contact
Door uw behandeling hebt u mogelijk minder sociaal contact dan voordien en bent u er misschien niet aan toe om initiatief te nemen en afspraken te plannen. Die rust zal u soms echt nodig hebben. Aan de andere kant kan sociaal contact wel helpen voorkomen dat u zich in deze periode geïsoleerd gaat voelen, of dat het emotioneel moeilijker wordt. Bedenk hoe u contact kunt houden met de mensen die veel voor u betekenen, of bespreek met hen hoe jullie dat in deze periode kunnen gaan doen.
Het helpt om andere mensen te blijven ontmoeten. Maar ik ondervond wel dat, naarmate de chemo vorderde, ik nog nauwelijks buitenkwam. Ik had zelf de energie niet om contacten te leggen. Gelukkig had ik enkele mensen rondom me die niet opgaven en me regelmatig zélf vroegen of een bezoekje paste.
Dagelijks leven
De ene mens slaat liever een bladzijde om en zoekt een nieuw ritme in het dagelijks leven. De andere voelt zich er beter bij vast te houden aan vertrouwde activiteiten en gewoonten. Ook u zult ondervinden waar u zich het best bij voelt en hoe u uw leven tijdens de behandeling wil en kan leven.
Ik vond het echt essentieel de zaken die ik belangrijk vond gewoon verder te kunnen blijven doen, de grip op mijn leven te behouden. Dat sterkte me.
Steun of een luisterend oor
Hebt u nood aan een babbel, hebt u een vraag over kanker, of is het even makkelijker uw zorgen te delen met iemand anders dan uw naasten of uw zorgverleners, dan kunt u op de volgende manieren contact zoeken.
- Kankerlijn van Kom op tegen Kanker
- Kankerfoon van de Stichting tegen Kanker
- Tele-onthaal (de klok rond bereikbaar)
- Lotgenotengroepen voor individueel contact met mensen die hetzelfde hebben meegemaakt
- Forum van Kom op tegen Kanker
Op verschillende eenheden in het ziekenhuis zijn op vaste tijdstippen zorgvrijwilligers aanwezig. Zij zijn er om naar u te luisteren, en kunnen u ook informeren over de dienstverlening van Kom op tegen Kanker. Informeer bij uw zorgverleners naar de beschikbaarheid van een zorgvrijwilliger op uw eenheid.
Lotgenoten begrijpen precies wat je bedoelt en dat kan zo bevrijdend zijn.
Vragen of advies
Zit u nog met vragen over bijwerkingen van chemotherapie? Neem contact op met uw zorgverleners.
Alarmsignalen
Dat u overstuur bent, verdriet hebt of zich boos voelt, is heel normaal. Maar hoe voelt u bij uzelf dat u meer steun en begeleiding nodig hebt?
Alarmsignalen in verband met wat u voelt, zijn vaak niet zo duidelijk. Er bestaat nog geen ‘emotie-meter’. Belangrijk is een voldoende evenwicht tussen goede en slechte dagen.
Als u merkt dat uw gevoelens uw dagelijks leven ernstig verstoren, kan het goed zijn om meer steun en begeleiding te zoeken. Bijkomende alarmsignalen kunnen zijn:
- Slaapproblemen
- Constant piekeren, geen rust vinden
- Voortdurend huilen of op onverwachte momenten in tranen uitbarsten
- Vaak prikkelbaar zijn, snel geïrriteerd zijn
- Aanhoudende angstgevoelens die een invloed hebben op je doen en laten
- Paniekaanvallen
- Relationele spanningen ten gevolge van de ziekte
- Niet meer kunnen genieten
- (Te) veel drinken om je gevoelens te verdoven
- Niet meer kunnen ontspannen, voortdurend op je hoede zijn
Professionele hulp
In UZ Leuven hechten we niet alleen veel belang aan de medische behandeling, maar ook aan de psychologische en sociale gevolgen die met kanker gepaard gaan.
Zorgverleners
Behalve uw arts en verpleegkundigen zijn hiervoor verschillende zorgverleners beschikbaar: de sociaal werker, de psycholoog, de psychomotorische therapeut, de seksuoloog en de pastor. Voelt uw behoefte aan een ondersteunend gesprek, aarzel dan niet ernaar te vragen in het ziekenhuis.
Infosessies
Daarnaast organiseert het Leuvens Kankerinstituut gratis informatieve en interactieve sessies rond tal van thema’s, zoals ‘Kanker en emoties’, ‘Angst voor herval’, ‘Stressvermindering en ontspanningsoefeningen’.
Lees meer over de infosessies of vraag ernaar bij uw zorgverleners.
Psychologische begeleiding
Buiten het ziekenhuis kunt u bijvoorbeeld psychologische begeleiding krijgen met financiële tegemoetkoming van de Stichting tegen Kanker.