Symptomen
- Droge en bleke slijmvliezen
- Branderig gevoel in de mond
- Tong voelt droog aan
Soms evolueert dit naar een ontsteking met pijnlijke zweertjes of aften in de mond.
Ik had zelf niet alleen last in de mond, maar ook een pijnlijke geïrriteerde keel. Ik dacht echt aan een angina. Niet iedereen krijgt hier last van natuurlijk: ik had er bij andere mensen die chemotherapie hebben gekregen, nog nooit van gehoord.
Contacteer uw arts bij volgende problemen:
- Blaasjes of zweertjes
- Droge mond
- Witte stipjes op tong of wangslijmvlies
- Keelpijn of pijn in de mond
- Moeilijk kunnen eten en snel veel gewicht verliezen
- Koorts
Wanneer?
Aantasting van het mondslijmvlies start meestal zo'n 5 à 7 dagen na toediening van de behandeling.
De slijmvliezen beginnen zich te herstellen na 2 à 3 weken.
Mondhygiëne extra belangrijk
Een goede mondhygiëne is van het grootste belang om mondslijmvliesontsteking te voorkomen. Zorg daarvoor van bij de start van uw behandeling en houd vol, ook als u geen last lijkt te krijgen.
Tanden poetsen
- Poets uw tanden na elke maaltijd en voor het slapengaan.
- Gebruik een zachte of medium tandenborstel.
- Vervang uw tandenborstel minstens elke 2 maanden.
- Spoel uw tandenborstel grondig met lauw water en bewaar hem droog.
Hebt u een elektrische tandenborstel? Gebruik deze dan extra voorzichtig.
Tandpasta
Heeft uw arts geen mondspoelingen voorgeschreven, dan mag u een klassieke tandpasta met fluor gebruiken.
Moet u wel mondspoelingen doen? Kies dan voor een tandpasta zonder NLS (natrium laurylsulfaat), zoals:
- Sensodyne F-gel
- Zendium
- Meridol
Alle dagen principieel tandenpoetsen, lippen insmeren enzovoort, zelfs als er nog geen schade is. Beter voorkomen dan genezen.
Tandprothese
Hebt u een tandprothese? Volg dan volgende adviezen:
- Spoel de prothese na elke maaltijd af onder stromend water.
- Reinig minstens 1 keer per dag.
- Als u uw mond moet spoelen van de arts, dan borstelt u de prothese ook best eerst met een chloorhexidineoplossing zoals Perio-Aid.
- Neem de prothese 's nachts en enkele uren per dag uit uw mond. Zo krijgt het mondslijmvlies wat rust.
- Bewaar de prothese droog en reinig ze voor u ze weer in de mond plaatst.
Bij aftjes of ontstekingen laat u de prothese het best uit en neemt u contact op met uw arts.
Spoel uw mond regelmatig
Spoel bovenop de dagelijkse mondhygiëne enkele keren per dag grondig uw mond. Als uw arts geen specifiek middel voorschrijft, kunt u een middel kiezen dat u bevalt.
Opgelet: het spoelen van de mond vervangt het tandenpoetsen niet!
Voor mij was het spoelen met lauwe zoutoplossing (met zeezout) en een spoelmiddel op basis van kamille wat ik nodig had. Die kamille verzachtte echt goed.
Zachte voeding
- Kies voor zachte en vochtige voeding, waarop u niet (te lang) moet kauwen.
- Neem kleine porties, maar probeer ook tussendoor iets kleins te eten.
- Soms helpt het om met een rietje te drinken. Zo kunt u de pijnlijke plaatsen in uw mond vermijden.
Uit ervaring wist ik dat ik zelfs geen poging moest doen om iets strafs of iets pikants te eten. Dus kruidde ik alles met tuinkruiden, zodat ik toch lekker kon eten.
Let op met voeding die uw mond kan irriteren, zoals:
- Alcohol
- Hete gerechten
- Pikante kruiden
- Zure gerechten zoals citrus-vruchten, tomatensaus, zure augurk …
- Sterk bruisende dranken
Een aantal dingen moest ik echt mijden, vooral zure voedingsmiddelen zoals zilverajuintjes, pickles enzovoort. Maar roomijs lukte echt goed.
Aften? Laat ze behandelen
Hebt u last van aften? Meld het aan uw arts zodat ze behandeld kunnen worden.
Mogelijke opties:
- Mucositis- of stomatitiscocktail om de mond of keel te verzachten
- Lokale behandeling met laserlicht:
- Verzacht de pijn en helpt letsels sneller genezen
- Verpleegkundige behandelt letsels met een klein lasertoestel
- Behandeling is pijnloos
- Mag om de 2 dagen worden herhaald
Droge mond?
Bij een droge mond kunt u de speekselklieren stimuleren door een suikervrij zuurtje of kauwgom (met Xylitol) te nemen of kunstspeeksel te gebruiken (Oral Balance® bijvoorbeeld).
Hebt u droge of gebarsten lippen? Smeer ze dan dun in met een cacaoboterstift of met lippenzalf uit een tube.
Vragen of advies
Zit u nog met vragen over bijwerkingen van chemotherapie? Neem contact op met uw zorgverleners.