Afspraken
-
U hebt altijd een verwijsbrief van een huisarts of specialist nodig.
-
+32 16 34 66 70 - werkdagen van 8 tot 16.15 uur
Symptomen
De symptomen van dikkedarmkanker zijn niet specifiek.
Als 1 van de volgende symptomen bij een 50-plusser voorkomt, is verder onderzoek nodig.
- Bloed en/of slijm bij de ontlasting
- Plots veranderd stoelgangpatroon
- Onverklaarde aanhoudende buikpijn
- Onverklaarbaar gewichtsverlies
- Verminderde eetlust
- Vermoeidheid
Bloedverlies in de stoelgang wordt vaak al snel toegewezen aan aambeien (hemorroïden), maar kan soms ook een teken zijn dat er meer aan de hand is, zoals anale kanker, inflammatoire darmziekte, anale fissuur... Elk anaal bloedverlies moet daarom met de nodige ernst benaderd worden.
Oorzaken en risicofactoren
Bij ongeveer 75% van de gevallen speelt de leeftijd een rol.
Toch zijn er nog andere risicofactoren die de kans op dikkedarmkanker verhogen.
- Levensstijl: consumptie van rood vlees (rund, varken, lam, geit) en verwerkt vlees (gerookt of gezouten, of vlees waaraan chemische bewaarmiddelen zijn toegevoegd), overmatig gebruik van alcohol, lage vezelinname, weinig fysieke activiteit (minder dan 30 minuten per dag), overgewicht en roken.
- Familiale belasting: als 1 of meerdere van de ouders, kinderen, broers of zussen dikkedarmkanker hebben (gehad), hebt u een verhoogd risico. Hoe jonger het familielid in kwestie, hoe hoger uw eigen risico. Ongeveer 1 op 5 dikkedarmkankers komt voor bij mensen met enige familiale belasting.
- Erfelijkheid: erfelijke vormen van dikkedarmkanker zijn zeldzaam en maken 5% van de gevallen uit. Hierbinnen worden, naast andere zeldzamere vormen, 3 bekende voorbeelden onderscheiden:
- Familiale adenomateuze polyposis (FAP)
- Syndroom van Lynch
- MYH-polyposis
- Voorgeschiedenis van dikkedarmkanker: hebt u al eens dikkedarmkanker gehad, dan hebt u een verhoogd risico om opnieuw dikkedarmkanker te krijgen.
- Chronische ontstekingsziekten van de darm: patiënten met ulceratieve colitis of ziekte van Crohn hebben een verhoogd risico op dikkedarmkanker.
Voorkomen
- Meer dan 8.000 Belgen krijgen jaarlijks te horen dat zij dikkedarmkanker hebben. Dat zijn ongeveer 22 mensen per dag.
- Dikkedarmkanker is de 3de meest voorkomende kanker bij mannen (na prostaat- en longkanker) en de 2de meest voorkomende kanker bij vrouwen (na borstkanker).
- 90% van deze patiënten is 50 jaar of ouder.
- De gemiddelde leeftijd bij diagnose is 65 jaar.
Prognose
Meer dan 65% van de patiënten met dikkedarmkanker is 5 jaar na de diagnose nog in leven. Meer dan 55% is 10 jaar na diagnose nog in leven.
Dikkedarmkanker opsporen
Dikkedarmkanker ontstaat vaak vanuit een darmpoliep, een goedaardige uitstulping van het slijmvlies van de dikke darm. Over een periode van 10 tot 15 jaar kan een poliep eventueel kwaadaardig worden. De screening naar en verwijdering van deze poliepen kan in vele gevallen aldus dikkedarmkanker voorkomen.
In Vlaanderen krijgt daarom iedereen boven de 50 jaar een uitnodiging in de brievenbus om een stoelgangtest te doen om na te gaan of er meer bloed aanwezig is dan normaal - iets wat met het blote oog niet te zien is.
Onderzoeken en diagnose
Bij de diagnose van dikkedarmkanker worden verschillende stagingsonderzoeken uitgevoerd om de omvang van de ziekte en de verspreiding ervan te bepalen. Staging is een cruciaal aspect van het behandelingsproces, omdat het helpt bij het plannen van de meest effectieve behandelingsstrategie. Enkele veelvoorkomende stagingsonderzoeken voor dikkedarmkanker zijn:
Behandelingen
De behandeling van darmkanker hangt af van het stadium en de locatie van de tumor, evenals de algemene gezondheid van de patiënt. Mogelijke behandelingen zijn:
In UZ Leuven wordt elke patiënt met darmkanker besproken in een multidisciplinair team van specialisten om een gepersonaliseerd behandelplan op te stellen.
Nazorg en follow-up
Na de behandeling blijft u gedurende vijf jaar onder controle bij een verpleegkundig specialist, die nauw samenwerkt met uw behandelend arts. Deze periode, ook wel follow-up genoemd, is bedoeld om uw herstel te monitoren, eventuele terugkeer van de kanker vroegtijdig op te sporen en om u te ondersteunen bij eventuele klachten of bijwerkingen van de behandeling. De controles verlopen volgens een vast schema, dat wordt aangepast aan uw individuele situatie.
Preventie
Hoewel niet alle gevallen van darmkanker kunnen worden voorkomen, kunnen de volgende maatregelen het risico verlagen:
- Screening: regelmatige onderzoeken, zoals een coloscopie, kunnen poliepen opsporen en verwijderen voordat ze kwaadaardig worden.
- Gezonde voeding: een dieet rijk aan vezels, fruit en groenten en arm aan rood en bewerkt vlees kan het risico verminderen.
- Lichaamsbeweging: regelmatige fysieke activiteit helpt een gezond gewicht te behouden en vermindert het risico op darmkanker.
- Vermijden van roken en overmatig alcoholgebruik: beide zijn geassocieerd met een verhoogd risico op darmkanker.
