Inflammatoire systeemziekten zijn zeldzame auto-immuunziekten waarbij het immuunsysteem zich tegen verschillende eigen organen of orgaanstelsels keert, zoals de gewrichten, spieren, huid, longen, nieren en bloedvaten. Voorbeelden daarvan zijn systeemlupus, systeemsclerose, vasculitis en myositis.
Antistoffen tegen eigen eiwitten of DNA
Bij die aandoeningen zijn er vaak auto-antistoffen in het bloed terug te vinden. Dat zijn antistoffen gericht tegen specifieke lichaamseigen eiwitten of het eigen DNA van de patiënt. Onderzoek naar auto-antistoffen kan belangrijke informatie opleveren en de arts helpen bepalen om welke aandoening het precies gaat.
Dr. Jean-Baptiste Vulsteke, arts-specialist reumatologie in opleiding en doctoraatsonderzoeker: “De meeste klinische laboratoria gebruiken een standaard ‘antinucleaire’ test en een reeks specifieke auto-antistoftesten, maar bij veel patiënten wordt er niets gevonden. Dat bemoeilijkt de diagnose en verdere behandeling. Wij ontwikkelden een nieuwe techniek die ook tot nog toe onbekende en heel zeldzame auto-antistoffen kan opsporen. Daarmee krijgen we een beter inzicht in de oorzaak van de ziekte, de diagnose en prognose, en kunnen we de behandeling beter afstemmen op elke individuele patiënt.”
Prof. dr. Xavier Bossuyt, arts laboratoriumgeneeskunde en hoofdonderzoeker: “We ontdekten al nieuwe auto-antistoffen bij drie zeldzame systeemziekten, waaronder systeemsclerose. Onze eerste resultaten tonen aan dat de techniek beter werkt dan de klassieke labotesten, waardoor we de groep patiënten zonder gekende auto-antistoffen kunnen verkleinen.”
In de toekomst zal de nieuwe methode verder onderzocht worden in nationale en internationale studies bij patiënten met systeemziekten en mogelijk ook andere auto-immuunziekten. Zo hopen de onderzoekers het landschap van auto-antistoffen bij systeemziekten verder in kaart te brengen.
Door intensief samen te werken, proberen we voor elke patiënt de beste zorgen te voorzien, hoe zeldzaam de aandoening ook isProf. dr. Ellen De Langhe, reumatoloog en medecoördinator LeUZis
Interdisciplinaire samenwerking LeUZis
Het onderzoek naar auto-antistoffen bij systeemziekten wordt mogelijk gemaakt door een sterke samenwerking tussen de behandelende artsen en ondersteunende disciplines zoals laboratoriumgeneeskunde. Sinds 2013 wordt de klinische expertise rond inflammatoire systeemziekten binnen UZ Leuven gebundeld in LeUZis, een samenwerking tussen algemene interne geneeskunde, reumatologie, nefrologie, pneumologie, neurologie, dermatologie en kindergeneeskunde.
Prof. dr. Ellen De Langhe, reumatoloog, medehoofdonderzoeker en medecoördinator LeUZis: “Systeemziekten zijn complex en vereisen vaak de expertise van meerdere specialisten. Door intensief samen te werken, proberen we voor elke patiënt de beste zorgen te voorzien, hoe zeldzaam de aandoening ook is.”
-
Lees meer over het Leuvens expertisecentrum voor ultrazeldzame inflammatoire systeemziekten (LeUZIS)
-
Leuvense artsen werken ook samen met internationale collega’s binnen verschillende Europese referentienetwerken voor zeldzame systeemziekten. UZ Leuven is een referentieziekenhuis voor de netwerken ReCONNET (bindweefsel-, spier- en gewrichtsaandoeningen), EURO-NMD (neuromusculaire ziekten) en RITA (zeldzame immuundeficiënties, anti-inflammatoire aandoeningen en auto-immuunziekten).
Meer informatie over de nieuwe techniek
De techniek is gebaseerd op een speciale combinatie van immunoprecipitatie om specifieke antistoffen af te zonderen, en massaspectrometrie om ze te identificeren en de hoeveelheid te meten.
- Lees de publicatie over de techniek in het vakblad Annals of the Rheumatic Diseases en de toepassingen voor systeemsclerose in Journal of Autoimmunity en Rheumatology.
- Dit onderzoek werd gesteund door de KU Leuven en door het Fonds Joël Hurlet, dat werd opgericht om het onderzoek naar myositis te bevorderen.