Boeken om kinderen en jongeren te betrekken bij palliatieve zorg en overlijden

Brochure voor iedereen die te maken heeft met kinderen die geconfronteerd worden met een overlijden in hun naaste omgeving. De compacte hoofdstukjes zorgen ervoor dat de lezer alleen hoeft te lezen waar hij of zij op dat moment behoefte aan heeft.

Twan trekt samen met zijn zus, moeder en oma richting Ijsland om zijn opa te bezoeken. Ze gaan met een missie: opa ophalen, want hij kan niet meer alleen blijven. De opa in kwestie is een pientere oude man die ondanks zijn 'verstrooidheid' toch nog heel wat rake dingen weet te zeggen, en weigert zomaar mee te komen. 'De regels van drie' is een krachtig verhaal over verlies, en over een opa die stilaan “op” is.

De oma van Jules

Annemie Berebrouckx

Bij het uitgaan van school zegt Jules' juf dat ze de volgende dag over opa's en oma's gaan praten. Maar Jules heeft zijn oma nooit gekend: ze is al een tijdje dood. Hij wil graag weten hoe ze was, en hij gaat het aan iedereen vragen.

De regels van drie

Marjolijn Hof

singeluitgeverijen.nl

Derk Das blijft altijd bij ons

Susan Varley

Derk Das was een goede vriend van alle dieren in het bos. Maar hij was oud, héél oud. Op een dag vond Victor Vos een brief van Derk: 'Ik ben de lange tunnel ingegaan. Dag jongens... daaag!' De dieren missen Derk Das heel erg, maar als ze over hem praten is hij toch een beetje bij hen. Een ontroerend verhaal over afscheid en verlies.

lemniscaat.nl

De vuurtoren

Koos Meinderts

Prentenboek over Jonas die wordt opgevoed door zijn oma, die haar hele leven geleefd heeft in een vuurtoren. Gaandeweg raken de rollen omgedraaid en neemt hij karweitjes van haar over, terwijl zij meer afstand neemt van het leven.

koosmeinderts.nl

Doodgaan is geen feest

Riet Fiddelaers-Jaspers

Over doodgaan, cremeren en rouwen. In dit prentenboek wordt cremeren uitgelegd aan de hand van de dood van de papa van Julia en Stijn. Ook de verschillende reacties van de twee kinderen komen aan bod. Volwassenen kunnen met behulp van dit prentenboek rouwende kinderen steunen in hun verdriet.

Dood gewoon gaan hemelen

Jos Van Hest

Gedichten voor als het leven kantelt. Voor wie ontroostbaar is of was. Een praktisch boek. Bruikbaar bij alles wat meestal binnen een week geredderd en geregeld moet zijn. Met korte gedichten voor de kaart, en lange gedichten om voor te dragen tijdens het afscheid. We verzamelden ook gedichten over een jaar later - over verder kunnen, moeten, mogen, ook als dat ondenkbaar lijkt en nauwelijks op te brengen is.

plint.nl

Dood is niet gewoon

Martine Delfos

Een therapeutisch verhaal over Ilse, wiens vader plotseling overleden is. Het is bedoeld voor kinderen die het overlijden van een betekenisvol iemand, zoals een ouder, meemaken. Het kan ook als voorlichtingsboek gebruikt worden om kinderen duidelijk te maken wat het overlijden voor hun leeftijdgenoten betekent, of als hulpmiddel zijn in een klas, om een gesprek op gang te krijgen wanneer een van de kinderen een ouder verloren heeft.

swpbook.com

Een bed bij het raam

Sylvia Vanden Heede

De moeder van Stan is ongeneeslijk ziek en brengt haar laatste dagen thuis door. Stan begrijpt er in eerste instantie niets van. Als papa hem het vertelt, is hij afwisselend boos op z’n moeder en dan weer heel verdrietig. Verhaal over Stan, die moet accepteren dat zijn moeder dood gaat.

Vos heeft een lang en gelukkig leven gehad, maar nu is hij moe. Hij zoekt een mooi plekje uit in het bos en valt in slaap. Voor altijd. De andere dieren in het bos missen hun vriend en komen bij elkaar om mooie herinneringen op te halen. Zonder dat ze het doorhebben, begint er een klein plantje te groeien op de plek waar Vos onder de sneeuw ligt. Bij elke herinnering wordt het plantje groter en mooier, tot er een enorme boom midden in het bos staat.

Een boom vol herinneringen

Britta Teckentrup

gottmerkinderboeken.nl

Een fijn plekje in de hemel

Brigitte Minne

Wolf is dol op zijn oma. Hij wil dat ze heel gelukkig is, ook na haar dood. Maar is de hemel niet te druk voor oma? En kunnen al haar favoriete spulletjes mee? Wolf twijfelt en gaat op zoek naar antwoorden op zijn vragen. Hij maakt er een tekening van en stuurt die aan een ballon naar God.

Een opa om nooit te vergeten

Bette Westera

Terwijl ze wachten op de begrafenis van opa, halen Joost en mama samen herinneringen op: op een keer maakte opa in de kamer een piratenschip met echte zeilen en een grote, rode vlag. Joost lacht door zijn tranen heen, als mama hem opa's rode zakdoek geeft. Hij weet voor eens en voor altijd: opa was een opa om nooit te vergeten!

Een pleister tegen tranen

Tanja van Roosmalen

Boek over de ondersteuning van kinderen en jongeren met een ernstig zieke ouder.

Het ik-figuurtje vertelt over allerlei leuke dingen die oma’s met hun kleinkinderen doen. Maar op een woensdag heeft mama slecht nieuws. Oma ligt in het ziekenhuis en gaat dood. Na de begrafenis zit ik boordevol vragen waarop mama geen kant en klaar antwoord kan geven. Samen zoeken we hoe grootmoeder verder kan leven in onze herinneringen.

Een plek naast de sla

Aag Vernelen

Fien werkt graag met mama in de moestuin. Papa is jaren geleden plots gestorven omdat zijn hart stopte. Ineens vliegt er een merel tegen het raam. Fien verzorgt hem zo goed mogelijk, maar hij sterft. Fien vraagt zich af of het bij papa ook zo ging. Een warm en teder verhaal voor jonge lezertjes die met vragen zitten over doodgaan en afscheid nemen.

Elke woensdag naar oma

Malika Doray

plantyn.com

Grote boom is ziek

Nathalie Slosse

Snuiter houdt veel van Grote Boom. Wanneer de dokter houtwormpjes ontdekt onder de schors van Grote Boom, wordt zijn wereldje helemaal op z'n kop gezet... Dit verhaal laat de jongste kinderen kennismaken met een lotgenootje, wanneer iemand in hun omgeving getroffen wordt door een levensbedreigende ziekte.

pelckmansuitgevers.be

Groter dan een droom

Jef Aerts

Een troostrijk verhaal waarin een jongen zijn zusje voor het eerst ontmoet. Samen maken ze een onvergetelijke reis die precies één nacht duurt. Het boek vertelt op heel natuurlijke manier over de ontmoeting van een jongen met zijn overleden zus die hij nooit heeft gekend, maar die voelbaar aanwezig is in zijn huis en het leven van hemzelf en zijn gezin.

jefaerts.com

Helpen bij verlies en verdriet

Manu Keirse

Een onmisbare gids voor wie rouwt of een dierbare wil bijstaan in zijn verdriet. Het boek gaat niet alleen in op verlies door de dood, maar besteedt ook aandacht aan andere verliessituaties die vaak onterecht onderbelicht blijven, zoals verlies van je gezondheid, je werk of je toekomstperspectieven. Met talloze concrete tips voor de rouwende én zijn omgeving.

Uus Knops & Sassafras De Bruyn

Het alfabet voor groot verdriet

Dit boek helpt ons bij wat we zo moeilijk vinden: kinderen bijstaan in groot verdriet. Heldere, zachte en toegankelijk taal legt cruciale woorden uit die te maken hebben met de dood. Bij elke letter van het alfabet staat een prachtige en gevoelige illustratie die de woorden aanvult en uitnodigt om het gesprek verder te zetten, zodat groot verdriet toch omarmd kan worden.

borgerhoff-lamberigts.be

Het boek van de troost

Kolet Janssen & Rebekka Jonkers

Helpt kinderen denken over afscheid en verlies, leven en geluk. De auteurs maken verdriet en geluk bespreekbaar in dit vlotgeschreven boek. Het staat vol herkenbare verhalen, getuigenissen en gedichten over de dood, afscheid, rouwverwerking, vriendschap, levensblijheid en geluk.

koletjanssen.be

Het egeltje onder de oude boom

Christianne van Dooijewaard

Over het overlijden van een kind. Egeltje is ernstig ziek. Hij speelt niet zoals de andere egeltjes en zijn stekeltjes leken wel slapper te worden. Toen de zomer op zijn einde liep, namen mama en papa egel afscheid en begroeven ze hun kindje onder de dikke oude boom, op het plekje waar hij zo vaak naar de bladeren had liggen kijken.

swpbook.com

Het eiland van opa

Benji Davies

Het eiland van opa is een prachtig verhaal over de band tussen een jongen en zijn opa. Dit troostrijke boek vertelt op subtiele wijze hoe het is als je een grootouder moet missen. Door de stevige uitvoering is dit boek geschikt voor peuterhandjes.

lsamsterdam.nl

Het is oké om je niet oké te voelen

Megan Devine

Psychotherapeut en rouwcoach Megan Devine nodigt je uit om rouw een plek te geven in je leven en het niet zo snel mogelijk te overwinnen en door te gaan. Aan de hand van ervaringsverhalen, onderzoek, tips en creatieve mindfulnessoefeningen leidt ze je op een unieke manier door een ervaring waar we vroeg of laat allemaal mee te maken krijgen.

altamira.nl

Het kleurenmonster

Anna Llenas

Het kleurenmonster is in de war. Hij voelt zich blij, verdrietig, boos, bang en kalm tegelijk. Wat is er met hem aan de hand? Met de hulp van een meisje probeert hij alle emoties die hij voelt een eigen plek te geven.

vierwindstreken.com

Het leven en jij

Elisabeth Helland Larsen

Het Leven neemt ons mee op reis en vertelt wat zijn taken allemaal zijn. Het Leven zorgt voor beweging, laat insecten leven, volgt kinderen tot ze zelf kinderen krijgen - kortom, het Leven is de kracht die de wereld doet dragen. Aan de hand van heel concrete voorbeelden zet dit boek aan tot nadenken. Wat betekent het leven voor jou? Ga mee op een kleurrijke reis, krachtig en poëtisch als het leven zelf.

Kristien In-'t-Ven & Martha Verschaffel

Het meisje en de rots

Dit is het verhaal van een meisje dat onverwacht bezoek kreeg. Voor haar deur stond iemand met een pakket. 'Dit moet een vergissing zijn', zei ze. 'Ik heb niets besteld.' De man wees naar een bundeltje papieren, waarop de naam van het meisje stond. 'Ben jij dat?' Ja, knikte het meisje. 'Dan is dit voor jou.'

Op een dag komen Mascha's vader en moeder thuis. Ze vertellen Mascha dat haar moeder in het ziekenhuis is onderzocht. Ze is erg ziek en de dokters weten niet of ze weer beter kan worden. In dit boek komt naar voren hoe nuchter kinderen over de dood van hun vader of moeder kunnen vertellen. Gewoon zoals het was en is.

Het was een vrijdag

Hanneke van der Werf

vantrichtuitgeverij.nl

Het wolkenhuis

Hetty Van de Donk

De moeder van Esther en Max gaat onverwachts dood. Ze denken dat hun moeder nu als engel in het Wolkenhuis woont. De auteur maakte van dichtbij wat zo'n verlies voor jonge kinderen betekent. Het boek is een praktisch hulpmiddel om aan zeer jonge kinderen uit te leggen wat het betekent als papa of mama doodgaat.

Ik had je nog zoveel willen zeggen

Martine van Nieuwenhuyzen

Of we het nu leuk vinden of niet, de dood hoort bij het leven. De dood in het leven is oneerlijk, onverwacht onontkoombaar. In dit boek gaat het vooral over het omgaan met die dood. Hoe kun je toch nog zeggen wat je wilde zeggen tegen je maatje die er niet meer in levende lijve is? Op welke manieren kun je proberen het verdriet een heel klein beetje te verzachten? Op een ingetogen manier nodigt dit boek kinderen uit om te praten over het ongrijpbare van de dood, om het een beetje grijpbaar te maken.

atelier10.nl

Ik krijg tranen in mijn ogen als ik aan je denk

Ineke van Essen

Als iemand van wie je houdt is doodgegaan, lijkt het soms of niemand echt begrijpt hoe je je voelt. In dit boek vertellen dertig kinderen tussen de zes en twaalf jaar over wat zij meemaakten en hoe hun leven verder ging na de dood van hun vader of moeder. Over verdriet en geluk, over akelige gedachten en fijne herinneringen. 'Ik krijg tranen in mijn ogen als ik aan je denk' is een boek om af en toe een stukje in te lezen en dan te merken dat je niet de enige bent die zich zo voelt als jij.

libris.nl

Ik laat je nooit los

Patrice Karst

Als Lisa en Julius tijdens een stormachtige nacht niet kunnen slapen, vertelt hun moeder het magische verhaal van het onzichtbare draadje. Een draadje waardoor je altijd verbonden bent met iedereen van wie je houdt. 'Ik laat je nooit los' geeft kinderen een bijzondere en hartverwarmende boodschap mee, die troost biedt in onzekere tijden. Hét boek om voor te lezen bij verlatingsangst, scheiding of verlies.

kluitman.nl

Ik mis je

Paul Verrept

Toen Anja verhuisde, voelde ik me raar. Ze was mijn beste vriendje. 'Ik denk dat je haar mist', zei mama. Wat is dat, missen, vroeg ik me af. Ik dacht aan Anja en ik dacht aan oma. Oma is dood. Ik denk dat oma altijd dood zal blijven.

paulverrept.be

Ik weet niet wat ik zeggen moet...

Mariska Overman & Rob Bruntink

Ervaringen met dood, verlies en rouw roepen al snel ongemak op. Als een collega ernstig ziek is, een vader op de school van je kind is overleden, of als je hoort dat die vriendin van vroeger niet lang meer te leven heeft. Wat zeg je dan? Dit boek helpt je op weg om het gesprek toch aan te gaan of een troostende schouder te bieden. Daarnaast geeft het ook handreikingen hoe je met je eigen partner of ouders over de laatste levensfase kan praten.

uitgeverijtenhave.nl

Ik zal je nooit vergeten: mijn boek met herinneringen

Dit herinneringsboek kan kinderen helpen bij het verwerken van hun verdriet. Zij kunnen erin vastleggen wat er gebeurt als iemand, die belangrijk is voor hen, doodgaat. Ook hun herinneringen aan de persoon kunnen er een plek in krijgen. Het is zowel in de gezinssituatie als op school bruikbaar.

Toen haar moeder overleed, dacht Lisanne van Sadelhoff: er is vast wel een handboek met een helder stappenplan. Zodat ze rouwen snel van haar to-do-list kon schrappen. Maar: dat was er niet. Wat er wel was: vrienden die zich prompt tot rouwdeskundigen ontpopten. Het cliché dat écht klopt: elk rouwproces is uniek. 'Je bent jong en je rouwt wat' is daarom geen handleiding, maar een goudeerlijk boek dat pijnlijk duidelijk maakt dat alles beter is dan zwijgen.

Je bent jong en je rouwt wat

Lisanne van Sadelhoff

dasmag.nl

Je kunt het maar één keer doen

Barbara van Beukering

We weten maar één ding zeker in ons leven en dat is dat we op een dag doodgaan. Toen de ouders van Barbara ongeneeslijk ziek waren, wilde haar vader er niet over praten, terwijl haar moeder heel bewust alle tijd nam om afscheid te nemen van haar dierbaren. Hierdoor realiseerde Barbara zich dat de manier waarop je afscheid neemt van het leven, grote impact heeft op je nabestaanden. Er bestaat geen blauwdruk voor een goed sterfbed, maar je kunt je er wel degelijk op voorbereiden.

spectrumboeken.nl

Jij en de dood

Elisabeth Helland Larsen

Een troostend boek voor wie afscheid moet nemen of voor wie zich afvraagt waarom het leven eindigt. Het thema 'doodgaan' wordt fijngevoelig en toegankelijk weergegeven, want “zoals er leven is, is er ook de Dood, ze horen bij elkaar”. De teksten zijn kort en geven precies aan hoe de Dood aanwezig is in ons leven, terwijl elke prent het afscheid nemen vanuit een andere beleving benadert en toont hoe moeilijk het soms is om de Dood te accepteren.

Beheerst door Verdriet, Gemis en Leed om haar zoon Tonio, die in 2010 overleed aan de gevolgen van een verkeersongeluk, staat het leven van Mirjam Rotenstreich in het teken van overleven. Dat begrijpt iedereen. Maar wat dat werkelijk betekent, is door niemand na te voelen. In de afgelopen jaren schreef ze korte teksten die vaak hartverscheurend zijn, soms onverwacht luchtig, en die telkens één aspect behandelen van het leven van een moeder zonder kind.

Jij ontbreekt aan mij

Mirjam Rotenstreich

singeluitgeverijen.nl

Jonge kinderen en de dood

Tips voor ouders en verzorgers

Het groene boekje ‘Jonge kinderen en de dood. Tips voor ouders en verzorgers’ is een handzaam boekje, met tips voor ouders/verzorgers en zorgprofessionals, die te maken hebben met een kind dat een dierbare gaat verliezen of heeft verloren.

demoppies.com

Kikker en het vogeltje

Max Velthuijs

Kikker en zijn vriendjes vinden een dood vogeltje. Toegankelijk en gevoelig prentenboek van Kikker en zijn vriendjes over dood en rouw, voor jonge kinderen.

Lies en Kleine Kater zijn de beste vriendjes. Ze zijn zijn onafscheidelijk maar daar steekt een boze hond een stokje voor. Lies is erg verdrietig en mist Kleine Kater heel erg. Gelukkig is er Paarse Poes… Dit prentenboek helpt zowel ouder als kind om de emoties rond het verlies van een geliefde te verwoorden.

Lies en Kleine Kater

Rosemarie de Vos

dereverie.be

Lievelingsverdriet

Thaïs Vanderheyden

'Een waarlijk prachtige parabel over verlies en troost, over waarachtige schoonheid bij het dragen van diep verdriet.' zo zegt Dr. Dirk De Wachter over dit ontroerend verhaal over verwerken van verdriet, meenemen wat mooi is en veerkracht.

delimonadefabriek.be

Lieve oma Pluis

Dick Bruna

Nijntje is heel verdrietig als oma dood gaat. Ze zet bloemen op het graf omdat oma daar zo van hield.

bruna.nl

Lotta mist oma

Diane Put en Rik De Wulf

Bij oma was het altijd fijn, met haar warme knuffels en verhalen. Maar op een dag werd ze heel ziek. En nu is ze er niet meer … Lotta mist oma erg en denkt nog elke dag aan haar. Een ontroerend verhaal over een dierbaar iemand missen. De vrolijke kip Lotta vindt met de hulp van tante Cato een manier om met het verlies om te gaan. En de mooie herinneringen blijven…

Federatie Palliatieve Zorg

Mevrouw Justien : een verhaal over troost

Isabelle Desegher

Een warm verhaal over iemand missen. Mevrouw Justien mist haar man, meneer Emiel. Er zit een leeg plekje in haar buik. In de boekwinkel van meneer Willy vindt ze verhalen vol troost.

Mijn boek over...

In dit boek kunnen kinderen op creatieve wijze aan de slag met hun emoties over het (nakend) verlies van iemand uit hun omgeving. Ze kunnen zelf plakken, tekenen, kleuren, knutselen of herinneringen (laten) opschrijven.

pha.be

Misschien is doodgaan wel hetzelfde als een vlinder worden

Pimm van Hest

Een mooie dag. Christiaan en Opa zijn in het park. Ze filosoferen over grote en kleine vragen. Waarom gaan we dood? Wat is er na de dood? En moet je bang zijn voor de dood? Dit boek nodigt uit tot een gesprek over de dood én geeft kinderen de ruimte om vragen, angsten en gedachten te verwoorden.

Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw

Niet te jong voor verlies: kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve zorg

Wegwijzer voor ouders, familieleden en hulpverleners die worstelen met vragen als een kind of jongere met een palliatieve situatie te maken krijgt. De brochure bevat informatie en concrete tips voor ouders en andere sleutelfiguren.

palliatievezorgvlaanderen.be

Nog een allerlaatste kusje

Marianne Busser

Gedichtjes die troost kunnen bieden, of die het net iets gemakkelijker kunnen maken om met jonge kinderen over een groot verlies te praten. "Nog een allerlaatste kusje met mijn hand nog in jouw hand - voor je strakjes weg zult vliegen naar dat onbekende land"

mariannebusser-ronschroder.info

Omdat ik je zo mis

Ayse Bosse

Ieder kind heeft af en toe verdriet. Vaak klein verdriet, maar soms ook groot. En soms is het verdriet zo groot dat het niet vanzelf over gaat. Dit boek kan daarbij helpen. Er is bijvoorbeeld plek om foto's in te plakken en om mooie momenten te beschrijven. Verhalen, gedichten en citaten van kinderen om te lezen. Maar ook ideeën om te knutselen of te koken...

uitgeverijrandazzo.nl

Ondersteboven

Federatie Palliatieve Zorg

Een werkboek voor jongeren waarin ze hun eigen gevoelens en verdriet op een creatieve manier een plek kunnen geven. Dit dagboek leert hen stil te staan bij de gevoelens die de ziekte van een geliefd persoon bij hen oproept. Voor wolwassenen kan dit boek een hulpmiddel zijn om de jongere te ontmoeten in zijn beleving.

pha.be

Overal en ergens

Pimm van Hest

De mama van Yolanda is overleden. Waar kan haar mama nu zijn? 'Als je me zoekt, dan zul je me vinden,' had mama haar nog gezegd. Dus besluit Yolanda op zoek te gaan. Tijdens haar zoektocht krijgt ze hulp van alle lieve mensen om zich heen. Een poëtisch, ontroerend en inspirerend verhaal over verlies en over het bewonderenswaardige geloof en rotsvaste vertrouwen van een klein meisje.

Sofie Jans & Madeleine van der Raad

Over de dood

Op een speelse en spitsvondige manier vertelt dit boek wat kinderen graag willen weten. Hoe komt het dat mensen sterven? Hoe kunnen we afscheid nemen? Hoe gaan we nadien om met ons gemis? En hoe doen ze dat op andere plaatsen in de wereld? Op deze en veel andere vragen krijg je een antwoord. Een informatief prentenboek voor kinderen vanaf 6 jaar over alles wat er gebeurt als een geliefde doodgaat.

Armin Beuscher & Cornelia Haas

Over de grote rivier

Dit troostboekje beschrijft één van de mooiste verhalen over sterven, maar ook over afscheid nemen en troost vinden. Over troostende woorden bij verdriet. Het is gemaakt voor kinderen, maar ook als volwassene is het fijn om te lezen. Het vertelt over de haas die gaat sterven en afscheid neemt. Let op de muts die hij achterlaat. De wasbeer is triest, maar dan halen ze met vrienden herinneringen op…

musineenplas.be

Over zwaan (en over ons)

Joke Guns

Uil en Das zijn de beste vrienden. Das is een verstrooide, emotionele dromer. Maar hij is er altijd voor zijn vrienden. Als er iets is met Zwaan, en zijn vrienden het hem vertellen, is hij eerst boos en dan ontzettend droevig. Samen halen ze mooie herinneringen op want “Zo lang ze over Zwaan praten, is ze er nog”. Het afscheid is triest maar mooi.

pluizuit.be

Papa, hoor je me?

Tamara Bos

Polle praat tegen zijn vader. Hij vertelt dat mama huilt en dat zijn broer Dajo op zijn kamer zit zonder iets te doen. Hij vertelt hoe stil het is in huis, sinds zijn vader er wel en niet meer is. Hij ligt nog in het bed dat ze uit het ziekenhuis meebrachten, maar hij slaapt niet.

Poes denkt aan vis

Judith Koppens en Eline van Lindenhuizen

Wat gek. De Vis van Poes beweegt niet meer. Hond en Poes proberen Vis weer te laten zwemmen, maar dat lukt niet. Giraf weet wat er aan de hand is: Vis is dood. Samen besluiten ze Vis te begraven. Maar Poes wil Vis niet vergeten. Hoe kan Poes aan Vis blijven denken? Een zacht verhaal over verdriet en steun.

Brigitte van den Heuvel & Marianne C. Naafs-Wilstra

Rabarber

Ton Honig

Sara had het niet verwacht. Dat mama opnieuw kanker heeft, begint na 4 maanden te wennen. Iedereen in huis doet weer de alledaagse dingen. Even lijkt het goed te gaan maar mama moet toch weer naar het ziekenhuis en komt dan thuis om dood te gaan. Sara kan zich moeilijk concentreren op school, haar oudere zus Jessie vlucht naar haar kamer en Raoul denkt dat mama doodgaat omdat hij nooit met afdrogen wou helpen.

Radio-Robbie en zijn gevecht tegen de slechte kankercellen

Radio-Robbie legt in eenvoudige bewoordingen en aan de hand van tekeningen uit wat kanker is, wat er gebeurt als je bestraald wordt en waarom je er bijvoorbeeld zo moe van wordt.

allesoverkanker.be

Rikki en de eekhoorn

Guido Van Genechten

Het is herfst in het bos. Rikki is op zoek naar kastanjes, maar hij vindt op de grond ook een eekhoorn. Slaapt hij? Is hij ziek of heeft hij zijn pootje gebroken? Rikki haalt zijn vriendinnetje Anni erbij en samen brengen ze de eekhoorn naar Rikki's mama. Die ziet meteen wat er aan de hand is. Een ontroerend verhaal over afscheid nemen.

Rouwexperts Luuc Smit en Manu Keirse houden in dit boek een vurig pleidooi om rouw de broodnodige ruimte te geven in ons leven. Hun boek laat zien dat er meer dan één manier is om te rouwen. Ze schetsen een genuanceerd beeld van de vele gezichten van verdriet, ontmaskeren enkele hardnekkige mythes over rouw en bieden tegelijk ook de concrete handvatten aan die je kunnen helpen om houvast te vinden bij aangrijpend verlies.

Rimpels en geruis

Gerda van Erkel

Sinds de dood van zijn zusje Jolien ontvlucht Ruben zijn huis. Zijn moeder ziet hem niet staan en ligt hele dagen naar het plafond te staren en van zijn vader - de luitenant-kolonel - krijgt hij alleen maar bevelen. Hij is liever met de kluizenaar Daniel aan het werk in het botenhuis. Die luistert tenminste naar hem. Met vallen en opstaan leert hij zichzelf en anderen te vertrouwen.

Rouwen is liefde

Luuc Smit & Manu Keirse

Anne Knook- Duijnkerke & Corine de Man- van Tol

Schaduwvrienden

Schaduwvrienden is een prentenboek bedoeld voor kinderen die een broer(tje) of zus(je) zijn verloren. Het boek geeft uitleg over rouw en verlies en kan gebruikt worden door ouders, leerkrachten en hulpverleners. Ouders kunnen het boek lezen met hun kind(eren) en zo het verlies van het broertje of zusje bespreekbaar maken.

boekengilde.nl

Schaduwziek

Sylvia Wardenaar

Een persoonlijk verhaal over machteloosheid, loyaliteit en identiteit van een eigenzinnig kind met een ernstig zieke moeder: "Want ziek dat was ik ook. Ik had geen buikpijn, geen hoofdpijn, was niet misselijk of duizelig, maar toch voelde ik me ziek. Machteloosheid. Is dat ook een ziekte?"

gopher.nl

Slaap als een roos

Jaak Dreesen

Rozeke heeft een tumor in haar hoofd. Ze wordt behandeld maar de tumor is sterker. Een verhaal over ziek zijn en afscheid nemen. De tekst wordt afgewisseld met frasen uit boeken en een briefwisseling tussen Rozeke en haar neef Boris, waarin je leest hoe ze alles ervaart.

hebban.nl

Springdag

Anne Provoost

Een meisje valt uit de sterrenhemel op aarde. Ze heeft een koffer bij zich. Ze maakt de koffer open, en vindt daarin een vrouw die op haar lijkt. De vrouw heeft een koffer bij waar een man in zit die haar dierbaar is. Hij heeft een koffer bij zich… Op elke bladzijde van dit boek gaat een koffer open. Als de moeder van de vader in het verhaal verschijnt, blijkt haar koffer leeg. De boodschap is duidelijk: zij gaat sterven.

eenhoorn.be

Tot ziens! Over loslaten en afscheid nemen

Klaus Verscheure & Ed Franck

Elke dag leest mama voor de doodzieke, vermoeide Anna het verhaal van Tim, de vogel Ischa en de Kater. Het verhaal wordt doorgetrokken in het leven van de zieke Anna en haar moeder. Verscheen ook als kortfilm in 2008.

Toverdruppels

Nathalie Slosse

Als Snuiter begint te huilen, verschijnt de Tranenfee. Zij vangt zijn tranen op in een flesje. In haar tas zitten nog meer flesjes, voor de andere dieren in het bos. Want als je huilt omdat je van binnen pijn hebt, komen er toverdruppels. En daar kan de Tranenfee iets heel bijzonders mee. Toverdruppels nodigt kleine kinderen uit om over verdriet en troost te spreken. Het is het vervolg op Grote Boom is ziek, maar kan afzonderlijk gelezen worden.

pelckmansuitgevers.be

Treurwil

Rik Van Puymbroeck

In de roman 'Treurwil' zoekt Rik Van Puymbroeck naar verdriet van vroeger en hoe je dat niet kan loslaten, maar juist wilt vasthouden en vorm wilt geven. Hoe de rouw minder rauw wordt, al verwoordt de tweeklank treffend de toch onmiskenbaar blijvende pijn.

debezigebij.nl

Troostkaarten

Cindy Verhulst & Vanhauwaert

Wat als een kind lijdt onder de ziekte van een familielid? Wat als een kind een dierbare verliest? Deze werkbundel is specifiek voor kinderen die iemand dierbaar hebben verloren. Inclusief didactische suggesties voor verwerkingsopdrachten en 24 troostkaarten.

acco.be

Van harte gecondoleerd

Ameline Ansu

Hoe ga je om met het verlies van een ouder als je zelf nog niet zo lang op eigen benen staat? Dit boek geeft een beeld van hoe leeftijdsgenoten dat doen. Je leest de ervaringen van mensen van wie de vader, moeder of allebei de ouders zijn overleden. Een boek over rouw voor jongvolwassenen, stuurloze twintigers én begin dertigers.

libris.nl

Van missen krijg je het koud

Sandra Jongeneelen & Wouter Van der Toorn

Rouw, hoe ga je daar goed mee om? Het antwoord op die vraag is hetzelfde als voor oververmoeidheid, ongeconcentreerd zijn of je depressief voelen: er is geen goede manier om het te doen. Met dit boek vestigen we de aandacht op fysieke gevolgen van rouw. Dat hoeft niet te betekenen dat een geliefde dood is, verliezen kan ook betekenen dat je gescheiden bent of je baan verloren.

libris.nl

Varen naar de overkant

Annelies Tock

De opa van Raja is veerman. Met zijn boot vaart hij mensen naar de overkant. Maar dan komt er een brug, die er uitziet als een lelijke spin. De winter is koud en hard en opa begint aan zijn laatste reis... Gelukkig is er Muis, die onder een emmer woont, het zingen van de rivier en de komst van een vreemdeling. Een poëtisch verhaal over afscheid nemen en vriendschap.

booksinbelgium.be

Verder zonder jou

Daan Westerink

Je bent jong en iemand die je lief is, overlijdt. Alles is ineens anders. Mensen in je omgeving weten niet altijd hoe ze met je moeten omgaan. En zelf aangeven wat je nodig hebt is ook niet makkelijk. Hoe ga je dan verder? Jongeren zelf aan het woord over hoe het is om een dierbare te verliezen.

uitgeverijtenhave.nl

Verdriet is als een egel

Gerard van Midden

Gerard van Midden selecteerde uit vele gesprekken die hij had met nabestaanden 35 verhalen over rouw. Het boek is onderverdeeld in een aantal thema’s en bij elk thema staan verhalen, een reflecterende tekst en een afsluitend gedicht. De thema’s zijn: rouw en tijd, eenzaamheid, ruzie, schuldgevoel, opluchting, angst en doorgaan. Het boek is bedoeld om te troosten en moed te geven door herkenning.

rouwboek.nl

Waar ben je nu? Zie je me nog?

In dit boek staan verhalen en gedichten over afscheid die het sprokkelvrouwtje verzameld heeft. Ze kunnen worden gebruikt bij afscheidsdiensten, in de klas of om thuis voor te lezen. Of, voor wie zelf wil schrijven, als inspiratiebron.

Isa vraagt zich af waar haar opa is, nu opa dood is. Ze vraagt het aan verschillende mensen, maar iedereen zegt iets anders! Isa komt erachter dat er geen echt antwoord is, maar gelukkig is er wel troost. Een aansprekend boek over de dood van een grootvader, waarin opbaren, begraven en verschillende zienswijzen op de dood op een luchtige manier ter sprake komen.

Waar is opa nu?

Josina Intrabartolo

barbarauitvaartwinkel.nl

Wanneer word je dood?

Praktische hulp bij vragen van kinderen over de dood. Als iemand overlijdt, roept dat bij kinderen vaak onverbloemde vragen op. Het is belangrijk om deze vragen serieus te nemen, en informatie te geven die kinderen helpt om het verlies te verwerken. Dit boek moedigt ouders, leerkrachten en hulpverleners aan om zo concreet mogelijk te zijn. Bijvoorbeeld door uit te leggen wat dood precies is, dat je verdriet mag hebben, en misschien het belangrijkst dat er troost is.

bruna.nl

Wat als iemand doodgaat

Molly Carlile

Dit boek geeft vele adviezen en ervaringsverhalen waarmee jongeren hun weg kunnen vinden bij het verlies van een geliefde. Ook komen onderwerpen aan bod als: hoe kun je het beste een vriend(in) steunen die iemand verloren heeft, wat doe je met gedachten over je eigen dood en hoe ga je om met schuldgevoel?

Wat ik je nog wilde zeggen

Jean-François Sénéchal

Een ontroerend, poëtisch verhaal over de complexe emoties die we voelen als we iemand verliezen die ons dierbaar is. Afscheid nemen kan moeilijk zijn. Want wat zeg je tegen iemand die snel sterven zal? De jonge vos in Wat ik je nog wilde zeggen... zoekt naar de juiste woorden, maar kan ze niet vinden. Oma is zo anders nu ze ziek is. Alles is anders. Vos trekt naar het bos en de leuke herinneringen aan zijn oma komen terug. Ze geven hem de woorden waarnaar hij zo erg op zoek was.

Wat Viktor voelt: Ik ben bang

Wat Viktor voelt… is een reeks interactieve verhalenboekjes die kinderen helpt om hun gevoelens te benoemen en beheersen. Vanavond voelt Viktor zich bang. Het is bedtijd en dan moet hij gaan slapen… in zijn donkere kamer. Ontdek hoe Viktor zijn angst overwint.

Wat Viktor voelt: Ik ben boos

Wat Viktor voelt… is een reeks interactieve verhalenboekjes die kinderen helpt om hun gevoelens te benoemen en beheersen. Vandaag voelt Viktor zich boos. Niets verloopt zoals hij het graag wil. Ontdek hoe Viktor weer tot rust komt.

Wat Viktor voelt: Ik ben verdrietig

Wat Viktor voelt… is een reeks interactieve verhalenboekjes die kinderen helpt om hun gevoelens te benoemen en beheersen. Vandaag voelt Viktor zich verdrietig. Hij heeft ruzie… met zijn beste vriendjes. Ontdek hoe Viktor zijn tranen wegjaagt.

Wat Viktor voelt: Ik kan niet slapen

Wat Viktor voelt… is een reeks interactieve verhalenboekjes die kinderen helpt om hun gevoelens te benoemen en beheersen. Het is bedtijd, maar Viktor kan de slaap niet vatten. Hij is moe. Toch draait hij van de ene zij op de andere. Hij mist iets om in slaap te vallen. Ontdek hoe Viktor uiteindelijk in dromenland belandt.