Het verhaal van Jenny, patiënte in ons ziekenhuis
Hoe ben je mantelzorger geworden?
Ik heb heel mijn leven geleerd dat het belangrijk is om voor anderen te zorgen. Zo ben ik als jonge vrouw erg ziek geweest en hebben mijn ouders lang voor mij gezorgd. Voor mij was het dus evident om later, wanneer zij hulpbehoevend werden, voor hen te zorgen.
23 jaar geleden kreeg mijn man lymfeklierkanker en heb ik ook de zorg voor hem opgenomen. Toen hij enkele jaren later de bijkomende diagnose van longkanker kreeg, wisten we vanaf het begin dat dat niet meer te verhelpen was. Hij zei altijd ‘ons Jenny kan dat’. Ik heb zo goed als alle verzorging zelf gedaan. Ik waste hem zelf, want hij wilde niet dat iemand anders dat deed. Dat was heel zwaar, maar hij wilde niet van huis gaan tenzij dat noodzakelijk was. Hij is dus thuis gebleven, tot de avond voor hij gestorven is.
Als ik het opnieuw zou moeten doen, dan deed ik het zo.
Wat is er moeilijk geweest?
Er zijn moeilijke dagen geweest. Vooral het ziekteproces, met chemotherapie en verschillende ingrepen, was zwaar. Dat leidde er op een bepaald moment ook toe dat hij zeer gelaten was. Het is moeilijk om iemand die je graag ziet te zien lijden. Toch heb ik er geen spijt van. Als ik het opnieuw zou moeten doen, dan deed ik het zo.
Wat was er mooi?
We hebben proberen te genieten van kleine en grote dingen. Ik heb alles gedaan wat ik kon om zijn wens om thuis te kunnen blijven in vervulling te laten gaan. Hij hield ervan om in zijn veranda te zitten en om samen in de zetel naar televisie te kijken en dat heb ik hem tot zijn laatste moment kunnen geven. Hij wilde tijdens die periode ook graag nog een keer op vakantie. We zijn tijdens zijn ziekzijn nog naar Turkije gereisd. Ik ben blij dat dat gelukt is. Hij heeft het leven gehad dat hij wilde en hij was content, en ik ook.
Heb je tips voor andere mantelzorgers?
Als je voor iemand zorgt, kom je zelf op de tweede plaats. Ik voelde op een bepaald moment dat ik eronderdoor ging. Dan heb ik ook voor mezelf moeten laten zorgen. Je kan niet voor een ander zorgen als je zelf niet meer staande blijft. Ik heb toen de hulp van mijn arts ingeschakeld. Maar ook de aanmoediging en steun van de mensen rondom ons, in het bijzonder van de kinderen, hebben er voor gezorgd dat ik het volgehouden heb. Het is dus erg belangrijk om je zelf ook goed te laten omringen.
Het verhaal van Lieve, pastor in ons ziekenhuis
Hoe ben je mantelzorger geworden?
Door de omstandigheden ben ik er in gerold. Ik werkte in Brussel en had daar een studio gekocht. Na een paar jaar besloot ik om in Hasselt te gaan werken. Ik ben dan terug thuis gaan wonen. Het lukte aardig om samen te wonen met mijn moeder, als twee volwassen vrouwen. Na een tijdje besloot ik het ouderlijk huis te kopen. Op dat moment heb ik de keuze gemaakt om later, wanneer het nodig zou zijn, voor mijn moeder te zorgen. En dan komt het moment waarop je voelt dat je geruisloos en langzaamaan in de positie van mantelzorger rolt...
Wat is er mooi?
De mooiste momenten zijn deze waarop ik een sterke verbondenheid ervaar. Dat gebeurt vaak in het gewone dagelijkse leven. ’s Morgens samen aan tafel, zwijgend omdat we nog proberen wakker te worden. Het is een stilte die gevuld is door warme genegenheid. Of ’s avonds gezellig in de zetel, even verstand op nul, kijkend naar Thuis. Of wanneer ik zie hoeveel deugd mijn moeder eraan beleeft om thuis te kunnen zijn.
Soms verlang ik naar vrijheid ook al weet ik dat vrijheid geen ongebondenheid betekent maar wel hoe je omgaat met de banden die je zelf gekozen hebt.
Zijn er ook moeilijke momenten?
Het is emotioneel zwaar om te zien hoe je moeder gegrepen wordt door de ouderdom en je beseft dat je de zorg voor haar opneemt en dat dat nooit meer anders zal zijn. Een moeilijkheid is dat er vaak weinig tijd voor jezelf overblijft. Soms verlang ik naar vrijheid ook al weet ik dat vrijheid geen ongebondenheid betekent maar wel hoe je omgaat met de banden die je zelf gekozen hebt.
Heb je tips voor andere mantelzorgers?
Maak gebruik van alle mogelijke middelen en diensten die een ondersteuning kunnen zijn voor jouw mantelzorger zijn. Zo maken wij thuis gebruik van; een personenalarm, een rolstoel, een rollator, … Probeer daarnaast je eigen balans in evenwicht te houden. Je hoeft jezelf niet altijd volledig weg te cijferen. Probeer soms eens wat vakantiedagen te nemen en doe dan een beroep op hulp van mensen uit je omgeving. Lukt dat niet: zoek dan misschien een hobbyclub waar je een avond per week of per maand naartoe kan en je contact hebt met anderen. Je kan ook contact opnemen met Netwerk Mantelzorg. Daar ontmoet je lotgenoten of kan je activiteiten bijwonen.
Wees bovendien lief voor jezelf en veroordeel jezelf niet wanneer er dagen zijn dat je het niet ziet zitten. Neem de tijd om af en toe stil te staan bij en te genieten van de fijne momenten samen met de persoon voor wie je zorgt en koester deze.
Extra tip van Lieve: het boek 'Veerkracht en troost'
Ik ben sinds jaren mantelzorger voor mijn moeder die bij me inwoont. Op zoek naar lotgenoten kwam ik terecht bij de organisatie Mantelzorgnetwerk. Op het ogenblik van mijn kennismaking had het Mantelzorgnetwerk net een boek uitgegeven met als titel ‘Veerkracht en troost’. De titel alleen al deed me vermoeden dat dit een boek was voor mij. En inderdaad, ik las verhalen van andere mantelzorgers, die net als ik met vallen en opstaan zorg dragen voor iemand.
Het zijn stuk voor stuk realistische verhalen die de problemen van het mantelzorger zijn niet uit de weg gaan. Zo las ik over allerhande verlieservaringen die herkenning opriepen. Maar de getuigenissen spreken ook van veel liefde en warmte. Elk verhaal wordt beëindigd met nuttige tips van de betrokken mantelzorger. Tussen de verhalen door zijn er bijdragen te lezen met duiding en oefeningen. Het is voor mij niet alleen een mooi boek.
Het ondersteunt mij ook in mijn taak als mantelzorger. Het doet mij inzien dat mantelzorger zijn een dynamisch proces is.
Met vallen en opstaan groei je als mantelzorger en als mens.
Dit boek is echt de moeite waard!
Het boek 'veerkracht en troost' van het Mantelzorgnetwerk.