Verloop bestraling
Voor gynaecologische kankers zijn er verschillende bestralingsschema’s. De totale behandelingsduur varieert van 4 tot 5 weken, al dan niet samen met toediening van chemotherapie.
- Het totaal aantal beurten bestraling, alsook de dosis per beurt, varieert van patiënt tot patiënt en is afhankelijk van de indicatie.
- De radiotherapeut-oncoloog bespreekt vooraf met u hoeveel beurten voor uw specifieke situatie optimaal zijn aangewezen.
Lees meer over de verschillende stappen in uw bestralingsbehandeling.
Mogelijke nevenwerkingen
Bestralingen bij gynaecologische kanker kunnen bijwerkingen veroorzaken op korte en op lange termijn.
Op korte termijn
U kunt de nood krijgen om vaker te gaan plassen, al dan niet gepaard met pijn/branderig gevoel bij het plassen. Als u deze klachten ervaart, meldt dit altijd zodat een urineweginfectie uitgesloten kan worden.
U kunt last krijgen van lossere en frequentere stoelgang, eventueel zelfs diarree. Dit kan eventueel gepaard met misselijkheid of krampen.
De huid kan droog en trekkerig aanvoelen, rood verkleuren en eventueel evolueren naar oppervlakkige wondjes.
Verlies van schaamhaar kan optreden.
Symptomen van jeuk, droogheid, trekkerigheid en/of pijn kunnen voorkomen. Sommige patiënten hebben eerder last van een toename van vaginale afscheiding.
De vulva kan droog, trekkerig en jeukend aanvoelen. Ook kan ze pijnlijk zijn, bijvoorbeeld tijdens/na het plassen. Ook hier kunnen de klachten evolueren van roodheid/verkleuring van de huid naar het ontstaan van kleine wondjes.
Als de eierstokken in het bestralingsveld liggen, kan u vervroegd in de menopauze komen. Door de effecten van de menopauze en de bestraling kan u last krijgen van vaginale droogheid en verminderde elasticiteit van de vaginale wanden. In het gesprek met de seksuoloog/psycholoog zal uitgebreid ingegaan worden op manieren om deze neveneffecten op te vangen. In overleg met u kan eventueel een behandeling opgestart worden.
De zin in geslachtsgemeenschap kan (tijdelijk) verminderen. Ook uw seksuele beleving kan veranderen.
Op lange termijn
U kunt last krijgen van een blijvende hyperactiviteit van de blaas of darmen, waardoor u vaker moet plassen of zich moet ontlasten.
Op lange termijn kan verlies van schaamhaar evolueren naar stuggere huid rondom de anus en schaamstreek (vooral bij bestraling van de schaamlippen).
Op langere termijn kan de vagina droger aanvoelen en kan de vagina korter of nauwer worden.
Op lange termijn kan de huid donkerder van kleur worden en kan het vetweefsel vaster aanvoelen.
Als de lymfeklieren in de liezen bestraald werden, bestaat er een kleine kans dat op oedeem (vochtophoping) van de benen. Lees meer over lymfoedeem.
Veelvoorkomende nevenwerkingen bij radiotherapie
Is uw huid overgevoelig? Hebt u last van haarverlies? Of bent u sneller vermoeid? Dat is het gevolg van uw bestraling.
Stop met roken en alcohol
Zowel het drinken van alcohol als roken verminderen de doeltreffendheid van uw bestraling. Daarom raden wij u aan om uw alcoholgebruik te beperken en te stoppen met roken.
Gesprek met psycholoog/seksuoloog
Gekoppeld aan een bestralingsmoment wordt er altijd een gratis informatief gesprek voorzien bij de psycholoog/seksuoloog. Tijdens het gesprek met de psycholoog/seksuoloog wordt kennisgemaakt met u en uw eventuele partner. Er wordt geluisterd naar uw ziektetraject en (psychologische) ondersteuning geboden waar nodig.
De volgende thema’s komen aanbod tijdens het gesprek.
- Neveneffecten van de bestraling en (eventuele) menopauze
- Lichamelijke ongemakken zoals vaginale irritatie, vermoeidheid… en de invloed op het seksueel leven
- Kans op vaginale droogheid en de verschillende methodes om met vaginale droogheid (atrofie) om te gaan
- Wilt u seksueel actief zijn tijdens de behandeling? Dat kan. Zorg dan zeker dat u voldoende glijmiddel gebruikt.
- Kans op vernauwing/verkleving van de vagina en manieren om dat te voorkomen (bv. dilatatie)
- Dilatatie kan pas 5-6 weken na bestraling gestart worden. Vraag gerust meer informatie hierover. Lees meer over dilatatie op de website van komoptegenkanker.
- Als dilatatie voor u van toepassing is, wordt dit tijdens de afspraak op de SeDyGo-raadpleging uitgebreid met u besproken.
Specialisten
Wij zijn er voor u
U wordt regelmatig door een arts gezien tijdens de bestralingsreeks. Ook de verpleegkundigen/technologen medische beeldvorming van het toestel kunnen u begeleiden en aanbevelingen geven.