Afspraken
-
+32 16 34 48 00 - werkdagen van 8 tot 17 uur
Chronische neuropathische pijn
Neuropathische pijn is een gevolg van een beschadiging van het zenuwweefsel. Die beschadiging kan verschillende mogelijke oorzaken hebben, zoals gordelroos, multiple sclerose (MS), chirurgische ingrepen, diabetes, hersen- of ruggenmerginfarcten, ongevallen en blootstelling aan toxische stoffen zoals chemotherapie of alcohol.
Afhankelijk van het deel van het zenuwstelsel (hersenen, ruggenmerg, zenuwwortels of zenuwen) waarin de beschadiging is ontstaan, kunt u de pijn op andere plaatsen ervaren.
Symptomen
- De pijn is continu aanwezig, onafhankelijk van uw houding of activiteiten.
- De pijn voelt branderig of elektrisch aan.
- Door de pijn reageren mensen overgevoelig op aanrakingen.
- Prikkels die op andere plaatsen niet pijnlijk zijn, zijn dat wel in de zones met neuropathische pijn.
Als neuropathische pijn lange tijd blijft aanhouden, kan dat uw levenskwaliteit verminderen. Als dat het geval is, wordt meestal een behandeling voorgesteld.
Mogelijk behandelingen
- Behandelingen met medicatie
Heel wat medicijnen hebben mogelijk een gunstig effect op chronische neuropathische pijn. Die medicatie wordt het best voorgeschreven en opgevolgd door een pijnspecialist in een multidisciplinaire pijnkliniek, in samenwerking met uw huisarts. - Behandelingen met naalden
Hierbij worden naalden opgeschoven tot in de buurt van de beschadigde zenuwen en wordt de beschadigde zenuw verdoofd met behulp van lokale verdoving of verhitting. Deze behandeling gebeuren door een pijnspecialist in een pijnkliniek. - Behandelingen met elektrische stroom
Heel wat technieken stimuleren het zenuwstelsel met behulp van elektrische stroom. Dat kan via elektroden op verschillende plaatsen op het lichaam.
Welke behandeling is voor u geschikt?
Alle genoemde behandelingen hebben specifieke voor- en nadelen en risico's. De voorwaarden voor terugbetaling zijn ook strikt wettelijk vastgelegd.
Een pijnspecialist uit een multidisciplinair pijncentrum zal samen met u en uw huisarts bekijken welke behandeling op welk moment voor u het meest geschikt is.
Wat is ruggenmergstimulatie?
Ruggenmergstimulatie heeft als doel om een deel van het ruggenmerg elektrisch te stimuleren om een pijnstillend effect te bekomen.
Hoe werkt ruggenmergstimulatie?
De elektrisch stroom die via de elektrode wordt toegediend, bereikt het achterste deel van het ruggenmerg. Daar lopen zenuwbanen die signalen naar de hersenen brengen over wat het lichaam voelt. Op die plek wordt dus ook de gevoelsinformatie uit de pijnlijke lichaamszones aangeleverd. Dat specifieke deel van het ruggenmerg beïnvloeden kan een pijnstillend effect hebben.
Wanneer kan ruggenmergstimulatie zinvol zijn?
- Bij chronische neuropatische pijn in een arm na niet-succesvolle nekchirurgie (failed neck surgery syndrome)
- Bij chronische neuropathische pijn in een been na niet-succesvolle rugchirurgie (failed back surgery syndrome)
- Bij pijn op de borstkas door hartlijden (angina pectoris)
- Bij pijn in de armen of benen door onvoldoende aanvoer van bloed (ischemisch vaatlijden)
- Bij het Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS)
- Bij pijn die ervaren wordt in een geamputeerd lichaamsdeel
Terugbetaling
In België is er momenteel enkel een wettelijke terugbetaling voorzien voor ruggenmergstimulatie bij patiënten met chronische neuropathische pijn in de armen na niet-succesvolle nekchirurgie of in de benen na niet-succesvolle rugchirurgie.
Lees meer over de voorwaarden voor terugbetaling in de brochure onderaan deze pagina.
Mogelijke gunstige effecten
- Minder pijn in de armen of benen
- Verbetering van de levenskwaliteit (vooral bij veel minder pijn)
- Minder nood aan pijnstillers
Weet goed dat ruggenmergstimulatie de pijn in uw armen of benen kan verbeteren, maar dat er minder verlichting is van nek- of rugpijn. Bovendien werkt het niet voor iedereen, en verdwijnt ook bij een goed werkende behandeling de pijn zelden volledig.
Types ruggenmergstimulatoren
De beschikbare ruggenmergstimulatoren die de verschillende producenten aanbieden, verschillen op vier punten:
- Type elektrode: draad- of plaatelektroden
- Type elektrische pulsen: tonische stimulatie, hoogfrequente stimulatie, onregelmatige stimulatie
- Herlaadbaar of niet-herlaadbaar
- MRI-compatibiliteit: al dan niet veilig om een MRI-scan te laten uitvoeren
Lees meer over deze verschillen in de brochure onderaan deze pagina.
Proefstimulatie
Als de terugbetaling voor ruggenstimulatie wordt toegekend, is een proefstimulatie gedurende drie weken de eerste stap. Tijdens die periode wordt getest of ruggenmergstimulatie bij u een pijnstillend effect heeft.
Verloop
Tijdens een ingreep wordt een elektrode geïmplanteerd, die via een extensiekabel doorheen de huid verbonden wordt met een uitwendige stimulator. Meer details over de operatie kan u lezen in de brochure.
De dag na de operatie kan u normaal gesproken naar huis. U zal een wonde hebben op de rug en op de plaats waar de extensiekabel naar buiten komt. De wonde op de rug kan u het best gedurende 10 dagen droog houden, waarna de huisarts de hechting kan verwijderen. De plaats waar de extensiekabel naar buiten komt, laat u om de 2 dagen grondig ontsmetten door een thuisverpleegkundige.
Gedraag u thuis zo gewoon mogelijk, zodat we goed kunnen inschatten of de stimulatie een gunstig effect heeft op uw pijn. Vul elke dag het online pijnplatform in.
Na 1 tot 2 weken komt u langs op de raadpleging neurochirurgie om de wonde te controleren, zo nodig de stimulatie aan te passen en eventuele vragen te beantwoorden.
Na 2 en 3 weken wordt u gevraagd om op het online pijnplatform uw medicatiegebruik in te vullen.
Ten vroegste na 3 weken zal de proefstimulatie beëindigd worden en knipt de neurochirurg op de raadpleging de extensiekabel door, vlak bij de huid. Dan stopt de ruggenmergstimulatie.
Mogelijke risico's
Aan het implanteren van een elektrode voor de proefstimulatie zijn een aantal risico's verbonden:
- Onvoldoende effect
- Infectie van de wonde en het ingebrachte materiaal
- Pijn
- Beschadiging van de extensiekabel of het geïmplanteerde materiaal
- ...
Lees er meer over in de brochure.
Implantatie van de stimulator
Na de proefstimulatie gaat u nog één keer op raadpleging bij de psycholoog. Daarna beslist het multidisciplinair adviesorgaan of het zinvol is om bij u een stimulator te implanteren.
Verloop
De stimulator wordt geïmplanteerd onder algemene verdoving, meestal tijdens een korte opname. Vooraf bespreken we met u op welke plaats de stimulator zal geïmplanteerd worden, meestal is dat in de bil of in de buikwand.
Na de operatie hebt u opnieuw een wonde op de rug en op de plaats waar de stimulator geïmplanteerd werd. Beide wonden houd u het best droog gedurende 10 dagen, daarna kan de huisarts de hechting verwijderen.
De meeste patiënten ervaren tijdens de eerste dagen na de operatie wondpijn en spanning in de huid die over de stimulator zit, omdat de huid op die plaats wat uitgerekt wordt. Die pijn verdwijnt normaal vanzelf na enkele dagen. Lichte pijnstillers kunnen helpen.
Mogelijke risico's
Aan het implanteren van een stimulator zijn een aantal risico's verbonden:
- Infectie
- Beschadiging van de elektrode of extensiekabel en andere technische problemen
- Bloeding
- Pijn
- ...
Lees er meer over in de brochure.
Opvolging
- De eerste weken na het implanteren van de stimulator zal u enkele keren naar de raadpleging komen om de stimulatieinstellingen te optimaliseren en vertrouwd te geraken met de patiëntenprogrammator.
- Daarna bent u wettelijk verplicht om zesmaandelijks naar de raadpleging te komen. Zo kunnen wij de instellingen zo nodig aanpassen, de status van de batterij controleren, eventuele wondproblemen nakijken en eventuele vragen beantwoorden.
Vervanging van de stimulator
Wanneer is een vervanging nodig?
Als de batterij van de stimulator leeg is, terwijl de de stimulatie nog steeds een pijnstillend effect heeft, wordt de batterij het best vervangen. Dat wil zeggen dat de volledige stimulator moet vervangen worden, omdat de batterij daarin is ingebouwd.
Niet-herlaadbare stimulatoren gaan meestal enkele jaren mee, afhankelijk van de ingestelde stimulatie en energieverbruik. Als de batterij binnen de 2 jaar leeg is, stellen we meestal een vervanging door een herlaadbare stimulator voor.
Herlaadbare stimulatoren hebben - als ze correct herladen worden - een veel langere levensduur dan niet-herlaadbare stimulatoren. Ze gaan 9 tot 25 jaar mee, afhankelijk van de producent en het type stimulator.
Verloop
Wanneer op de raadpleging neuromodulatie blijkt dat de batterij van de stimulator bijna leeg is, wordt een vervanging voorgesteld. Als u daarmee akkoord gaat, gebeurt de ingreep meestal in het dagziekenhuis. U hoeft niet nuchter te zijn voor deze ingreep. Via het bestaande litteken wordt de oude stimulator weggenomen en de nieuwe stimulator ingebracht.
Een stimulatorvervanging wordt doorgaans als weinig pijnlijk ervaren. Na de ingreep bent u slechts een drietal dagen arbeidsongeschikt.
Mogelijke risico's
Aan de vervanging van een stimulator zijn een aantal risico's verbonden:
- Infectie
- Beschadiging van de elektrode of extensiekabel en andere technische problemen
- Bloeding
Lees er meer over in de brochure.
Pijnplatform
Het pijnplatform is een digitaal dossier waarin u als patiënt informatie wisselt met uw pijnspecialist, uw neurochirurg, de leden van het nationaal adviesorgaan en de overheid (het RIZIV).
Beschouw het als een online dagboek waarin u zelf de volgende dingen bijhoudt:
- pijnscores,
- activiteitsniveau,
- slaapkwaliteit,
- medicatiegebruik.
Lees meer over hoe u zich aanmeldt op het pijnplatform in de brochure.
Leven met een ruggenmergstimulator
Als de definitieve stimulator geïmplanteerd is, zijn er geen onderdelen van het systeem meer zichtbaar.
Doorgaans hebt u enkel een litteken op de rug, waar de elektrode is geplaatst, en een litteken en mogelijk een kleine bult op de plaats waar de stimulator is geïmplanteerd. Wanneer u normale kleding draagt, kunnen andere dus niet zien dat u een ruggenmergstimulator hebt.
De meeste beroepen en hobby's kunnen veilig en zonder problemen uitgeoefend worden met een ruggenmergstimulator.
Te vermijden:
- gebruik van zware laserapparatuur:
- extreme activiteiten waarbij u het risico loopt dat het geïmplanteerde materiaal kan verschuiven (bv. bungeejumpen).
U mag wettelijk niet zelf autorijden als de ruggenmergstimulator aanstaat. Autorijden kan wel als de stimulator uitstaat.
U kan perfect met een ruggenmergstimulator op reis gaan. Ook vliegen met een ruggenmergstimulator is veilig.
Wanneer u gefouilleerd wordt of met een metaaldetector gecontroleerd wordt, bijvoorbeeld voor een reis met het vliegtuig of een internationale trein, zal het veiligheidspersoneel vaststellen dat u een onderhuids implantaat hebt. Een patiëntpasje met de vermelding dat u een ruggenmergstimulator hebt, maakt het makkelijker om dat uit te leggen.
Medische beeldvorming
De volgende onderzoeken via medische beeldvorming zijn veilig met een ruggenmergstimulator:
- röntgenfoto
- CT-scan
- PET-scan
Een echografie is ook veilig, maar het wordt afgeraden om de echosonde rechtstreeks over de simulator te laten gaan.
Een MRI-scan kan slechts in sommige gevallen veilig gebeuren, afhankelijk van het systeem en het lichaamsdeel dat onderzocht moet worden. Moet u een MRI-scan ondergaan? Vermeld dan altijd dat u een ruggenmergstimulator vóór het onderzoek.
Operaties
Meld vóór elke operatie duidelijk dat u een ruggenmergstimulator hebt, zodat daar rekening mee kan gehouden worden.
Medische behandelingen
Bepaalde complexe medische behandelingen zijn niet veilig voor mensen met een ruggenmergstimulator (bv. een niersteenverbrijzeling, radiofrequente ablatie, cardioversie of ultrasone therapie).
Elektrische spiermassage
Bepaalde kinesitherapeuten gebruiken diathermie om uw spieren elektrisch te stimuleren. Het gebruik daarvan is gevaarlijk en sterk af te raden als u een ruggenmergstimulator hebt.
Momenteel is er nog weinig informatie over of u veilig kunt zwanger worden en bevallen wanneer u een ruggenmergstimulator hebt.
Bij verschillende soorten pijnstillers (bv. opiaten, neuropathische pijnstillers), is het risicovol om plots te stoppen met de inname. Die medicatie wordt vaak al gedurende lange tijd genomen, waardoor er ontwenningsverschijnselen optreden.
Toch is het aangewezen om de inname van pijnstillers geleidelijk af te bouwen na de operatie om de kans op nevenwerkingen te verkleinen.
Tijdens de proefstimulatie wordt u gevraagd om op het online pijnplatform aan te geven welke medicatie u neemt en in welke dosis. Als u tijdens de proefstimulatie minder nood hebt aan pijnstillers, wijst dat op een gunstig effect van de ruggenmergstimulatie.
Bloedverdunners zijn geneesmiddelen die de bloedstolling onderdrukken. Iemand die bloedverdunners neemt, loopt daarom bij elke operatie een hoger risico op bloedingen.
Dat geldt ook voor alle ingrepen die nodig zijn voor de ruggenmergstimulator. Daarom vragen wij steeds om te stoppen met de inname van bloedverdunners voor de operatie, in samenspraak met de arts die de medicatie voorschreef.
Bekijk de tabel met richtlijnen voor de meest gebruikte bloedverdunners in de brochure.
Dat is erg variabel. In de eerste weken na de implantatie zijn er meestal aanpassingen nodig om de instellingen te vinden waarmee het systeem uw pijn zo goed mogelijk onderdrukt met zo weinig mogelijk nevenwerkingen. Wanneer de geschikte instellingen gevonden zijn, heeft de stimulatie doorgaans gedurende een lange tijd een gunstig, pijnstillend effect.
Proefstimulatie
- De laatste dagen voor de ingreep: uw huid wassen met ontsmettende zeep en uw bloedverdunnende medicatie tijdig stoppen.
- Vlak na de operatie: de wonden droog en proper houden en dagelijks uw ervaringen in vullen op het online pijnplatform.
- Thuis tijdens de proefstimulatie: de extensiekabel laten ontsmetten, de wonden droog en proper houden en dagelijks uw ervaringen invullen op het online pijnplatform.
Definitieve stimulatie
- De laatste dagen voor de ingreep: uw huid wassen met ontsmettende zeep en uw bloedverdunnende medicatie tijdig stoppen.
- Vlak na de operatie: de wonden droog en proper houden.
Op langere termijn
- Vermijd onnodig wrijven over de stimulator. Daardoor kan de huid over de stimulator beschadigd geraken of steeds dunner worden, wat een infectie of een verschuiving of kanteling van de stimulator kan veroorzaken.
- Vermeld bij elke operatie en MRI-scan dat u een ruggenmergstimulator hebt.
