Vernauwde slagaders spijsverteringsstelsel

Oorzaak

 Vernauwingen in de slagaders worden meestal veroorzaakt door slagaderverkalking of atherosclerose.

In meer zeldzame gevallen ligt fibromusculaire dysplasie (een aandoening waarbij sterke, flexibele cellen in de wand van de slagader vervangen worden door vezelachtige, minder flexibele cellen) aan de basis.

Er kan ook een plotse afsluiting van één van de spijsverteringsslagaders optreden. Meestal gaat het om de arteria mesenterica superior. Dat kan gebeuren door een klontertje (embool) dat loskomt van een bloedstolsel (trombus) hogerop in de bloedbaan, een plotse vorming van een trombus in een van de spijsverteringsslagaders zelf, een trauma of een dissectie.

Risicofactoren

De risicofactoren die algemeen gekoppeld worden aan slagaderverkalking of atherosclerose zijn hier van toepassing.

Risicofactoren die je zelf kan beïnvloeden hebben te maken met een ongezonde levensstijl. Roken, weinig lichaamsbeweging en hoge bloeddruk bevorderen het proces van slagaderverkalking.

Symptomen

Een vernauwing van één slagader heeft meestal slechts weinig invloed op de doorbloeding van het spijsverteringsstelsel. Maar als meerdere van deze slagaders gelijktijdig ernstig vernauwd zijn, komt de doorbloeding wel in het gedrang.

Een vernauwing van één of meerdere slagaders van het spijsverteringsstelsel als gevolg van slagaderverkalking heet chronische mesenteriële ischemie. Het typische symptoom is angor abdominalis, wat een combinatie is van vier klachten:

• Krampachtige buikpijn (meer na een grote maaltijd) 20 tot 50 minuten na de maaltijd
• Angst om te eten
• Vermagering, omdat men niet meer durft eten uit angst voor de pijn
• Diarree (soms)

De klachten variëren heel erg van patiënt tot patiënt.

Een plotse verstopping van een van de slagaders van het spijsverteringsstelsel (acute mesenteriële ischemie) leidt vaak tot het (gedeeltelijk) afsterven van de darm. Dit is dikwijls niet meer omkeerbaar. Meestal gaat het om de arteria mesenterica superior. Het gaat hier om een erg zieke patiënt. In sommige gevallen kan deze aandoening leiden tot bloedvergiftiging (sepsis), dat levensbedreigend is.

Onderzoeken en diagnose

Bij (vermoeden van) deze aandoening voeren we een of meerdere onderzoeken uit.

Bij een vermoeden van een vernauwing van één of meerdere spijsverteringsslagaders wordt meestal de keuze gemaakt om onmiddellijk een CT angiografie of MR angiografie uit te voeren. Dit gebeurt op een ander moment dan de consultatie van vaatheelkunde en hiervoor zal een afspraak gemaakt worden.

Behandeling

Bij een plotse verstopping van één van de slagaders van het spijsverteringsstelsel is de behandeling afhankelijk van de ernst. Zo zal het afhangen van de lengte de darm dat geen zuurstof meer aangevoerd krijgt en afsterft. Als er een deel van de darm geen zuurstof meer krijgt, zal dat deel operatief verwijderd worden. Er blijft verder nog voldoende darm over om het leefbaar te houden. Als er echter geen zuurstof meer aangevoerd wordt naar de volledige dunne darm, dan zal die volledig verwijderd worden. In dat geval is overleving enkel mogelijk via parenterale voeding (aanleveren van voedingsstoffen via een andere weg dan het maag-darmstelsel).

Wanneer de darm niet voldoende zuurstof aangevoerd krijgt, maar wel gedeeltelijk of volledig kan recupereren en dus nog niet volledig afgestorven is, zijn er meerder opties mogelijk om operatief in te grijpen. Voor de behandeling van een vernauwing van de slagaders van het spijsverteringsstelsel als gevolg van slagaderverkalking zal eerst geopteerd worden voor een PTA (percutane transluminele angioplastie) met plaatsen van een stent. Als dit niet mogelijk is, zal gekozen worden voor een bypass-operatie.