Dissectie van de aorta

Types

Een dissectie kan in principe in alle slagaders voorkomen, maar de aorta en halsslagaders worden het vaakst getroffen. Afhankelijk van waar de dissectie zich bevindt, onderscheiden we drie types: een type A, een type B of een non-A non-B aortadissectie.

Type A aortadissectie

Wanneer er een scheur aanwezig is in de aortawand van de aorta ascendens of het opstijgende deel van de aorta, spreken we van een type A aortadissectie. De dissectie kan beperkt zijn tot het begin van de aorta, maar kan ook doorlopen tot in de aortaboog of over de volledige lengte van de aorta. Een type A dissectie is altijd een urgente situatie. Het kan ervoor zorgen dat de kransslagaders (coronairen) of de halsslagaders worden afgesloten.

Type B aortadissectie

Wanneer de scheur ontstaat in de aortawand van de aorta descendens en zich beperkt tot dit dalende deel van de aorta, spreken we van een type B aortadissectie. De dissectie kan doorlopen tot in de buik. De aorta ascendens en aortaboog zijn hierbij nooit betrokken. Een type B dissectie vereist enkel een spoedoperatie indien uw toestand instabiel is.

Non-A non-B aortadissectie

Wanneer er een scheur aanwezig is ter hoogte van de aortaboog zonder aantasting van de aorta ascendens, spreken we van een non-A non-B aortadissectie. Dit wordt meestal behandeld zoals een type A aortadissectie.

Oorzaken

Een aortadissectie ontstaat daar waar de aortawand verzwakt of minder elastisch is geworden. Het eigenlijke ontstaansmechanisme is vaak onduidelijk, maar er zijn verschillende risicofactoren die de aortawand negatief kunnen beïnvloeden en bijgevolg de kans op een aortadissectie vergroten.

Risicofactoren

Beïnvloedbare risicofactoren

Dit zijn risicofactoren die nog te beïnvloeden zijn waardoor u het risico op hart- en vaatziekten kan verminderen.

Slagaderverkalking door o.a. verhoogde bloeddruk en LDL-cholesterol, diabetes mellitus en roken. Vooral een te hoge bloeddruk verhoogt uw risico op een dissectie doordat de bloedvatwand aan hoge drukken wordt blootgesteld. Bloeddrukcontrole is daarom van levensbelang.

Niet-beïnvloedbare risicofactoren

Dit zijn risicofactoren waar u zelf niets aan kunt veranderen.

Leeftijd en geslacht. Naarmate u ouder wordt, neemt de kans op een aortadissectie toe. Het is opvallend dat vooral mannen te maken krijgen met deze aandoening.
Ziekten
- Erfelijke bindweefselziekten (bv. syndroom van Marfan, Ehlers-Danlos syndroom) kunnen de aortawand aantasten.
- Aangeboren hartafwijkingen zoals een bicuspide aortaklep (een aortaklep met twee in plaats van drie klepblaadjes), of een vernauwing van de aorta (coarctatio aortae).
- Aortitis is een ontsteking van de aorta door een infectie (bv. salmonella, hiv) of een auto-immuunziekte (bv. reuma, psoriasis).
Familiale voorgeschiedenis van een aortadissectie bij eerstegraads familieleden vergroot uw risico op deze aandoening.

Symptomen

De meest uitgesproken klacht van een aortadissectie is een plotse scherpe of scheurende pijn in de borst-, rug- of buikregio. Wanneer de dissectie zich uitbreidt, kan de pijn zich doorheen het lichaam verplaatsen.

Onderzoeken en diagnose

Bij een vermoeden van een aortadissectie is er nood aan acute opvang via spoedgevallen. Omdat de symptomen van een aortadissectie gelijkend zijn aan die van een hartinfarct, wordt er in eerste instantie niet altijd aan een aortadissectie gedacht. Vandaar is het belangrijk om bij plotse intense en scheurende pijn op de borst of rug (tussen de schouderbladen) ook aan een aortadissectie te denken. De diagnose kan gesteld worden met behulp van onderstaande onderzoeken.

Behandeling

De behandeling van een aortadissectie is afhankelijk van waar de scheur ontstaat. De plaats van de dissectie bepaalt dan ook wie u zal behandelen.

Type A aortadissectie

Een scheur in het begin van de aorta (aorta ascendens) zal steeds urgent geopereerd worden door een hartchirurg. Tijdens de ingreep wordt het zieke deel van de aorta vervangen door een vaatprothese in kunststof. Het type operatie is afhankelijk van de plaats en uitgebreidheid van de scheur.

Operatie van de aortawortel, aorta ascendens en aortaboog

Een aandoening van de aortawortel, de aorta ascendens en/of de aortaboog wordt geopereerd door een cardiochirurg. Tijdens een hartoperatie wordt het zieke deel van de aorta vervangen door een prothese in kunststof.

Type B aortadissectie

Een scheur in het afdalend deel van de aorta (aorta descendens) kan op twee manieren behandeld worden: met medicatie of door middel van een operatie. Er zal enkel een (spoed)operatie gebeuren indien er een actieve bloeding of orgaanschade werd vastgesteld. Deze operatie wordt uitgevoerd door een vaatchirurg.

Medicatie

Indien uw toestand stabiel is, zal eerst geprobeerd worden om met behulp van medicatie uw bloeddruk, hartslag en pijn onder controle te krijgen. Nadien zal u periodisch opgevolgd worden. Met behulp van beeldvormingsonderzoeken zullen we de aortadissectie van nabij opvolgen en ingrijpen zo nodig.

Opvolging door het aortateam

Welke zorgverleners volgen u op? Hoe ziet uw zorgtraject eruit?

Chirurgie

Open ingreep

Een open herstel van de aortadissectie door een vaatprothese te plaatsen.

Vaatprothese in borstslagader

De borstslagader vervangen door een kunststof buisje. Dit buisje neemt de functie van het bloedvat over.

Vaatprothese in buikslagader

De buikslagader vervangen door een kunststof buisje. Dit buisje neemt de functie van het bloedvat over.

Minimaal invasieve ingreep

Een minimaal invasieve ingreep of endovasculaire ingreep gebeurt via een punctie (prik met een naald) in beide liezen of via kleine sneetjes waarlangs een vaatprothese wordt ingebracht.