Jaarlijks krijgen meer dan 500 vrouwen in België de diagnose eierstokkanker. Chemotherapie op basis van platinum maakt standaard deel uit van de behandeling en is effectief bij ruim 80% van de patiënten. Platinum beschadigt het genetisch materiaal van de kankercellen, waardoor hun celdeling en groei wordt afgeremd. Helaas hervallen patiënten vroeg of laat doordat de tumor resistentie ontwikkelt tegen platinum.
Mechanisme ontrafeld
Tot voor kort was het onbekend hoe dat precies komt. Leuvense onderzoekers hebben nu ontdekt dat bepaalde signaalwegen in ons metabolisme aan de basis liggen van een van de resistentiemechanismes gebruikt door kankercellen.
Prof. dr. Frédéric Amant, gynaecoloog-oncoloog in UZ Leuven en hoofdonderzoeker van de studie: “Resistente kankercellen blijken in staat om de aanmaak van het aminozuur serine terug te schroeven. Dat heeft als gevolg dat zij een groot overschot opbouwen van een bepaalde molecule, NAD, die helpt om het genetisch materiaal te herstellen. Zo wordt het effect van platinum teniet gedaan en kan de tumor verder groeien.”
Resistentie terugschroeven
Nu duidelijk was welke metabole processen aangetast zijn bij resistente kankercellen, zagen de onderzoekers meteen een kans om erop in te grijpen. “Het goede nieuws is dat we al over medicijnen beschikken die herstel van het DNA tegengaan: de zogenaamde PARP-remmers. Die hebben we getest in preklinische experimenten met ziektemodellen op basis van proefdieren en cellen van patiënten met resistente eierstokkanker. De toediening van een PARP-remmer in combinatie met platinum bleek heel effectief in het afremmen van tumorgroei”, zegt medehoofdonderzoeker Daniela Annibali.
Het probleem van platinumresistentie bij eierstokkanker kunnen aanpakken: dat zou echt iets uniek zijn met een grote klinische impact.
Prof. dr. Frédéric Amant, gynaecoloog-oncoloog in UZ Leuven
Klinische studie volgt
Prof. dr. Amant: “Onze resultaten moeten nog bevestigd worden bij patiënten zelf, dat is de volgende stap. We zijn hoopvol dat we met PARP-remmers resistentie kunnen tegengaan en verkregen al financiële steun om de eerste klinische studie op te zetten. Het probleem van platinumresistentie bij eierstokkanker kunnen aanpakken: dat zou echt iets uniek zijn met een grote klinische impact.”
Dit onderzoek gebeurde in samenwerking tussen de dienst gynaecologie en verloskunde in UZ Leuven, het laboratorium voor gynaecologische oncologie aan de KU Leuven, het VIB-KU Leuven Center for Cancer Biology, het Nederlands Kankerinstituut en de universiteit van Oslo, Noorwegen.
Lees de publicatie in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications
