Radiotherapie bij prostaatkanker

Uitwendige behandeling met ioniserende stralen die de kwaadaardige cellen (kanker) vernietigen. De bestraling kan zowel gebeuren met de prostaat nog ter plaatse als na een operatie waarbij de prostaat verwijderd is (radicale prostatectomie).
Bestralingstoestel bij prostaatkanker

Het bestralingstoestel dat in UZ Leuven gebruikt wordt bij prostaatkanker

Afspraken

Radiotherapie-oncologie

Verloop bestraling

Voor prostaatkanker zijn er verschillende bestralingsschema’s. De totale bestralingsduur kan variëren van 1 tot 7 weken.

  • Het totaal aantal beurten bestraling, alsook de dosis per beurt, varieert van patiënt tot patiënt en is afhankelijk van de indicatie. 
  • De radiotherapeut-oncoloog bespreekt vooraf met u hoeveel beurten voor uw specifieke situatie optimaal zijn aangewezen. 

Lees meer over de verschillende stappen in uw bestralingsbehandeling.

Enkel voedingstips tijdens uw bestraling

  • Drink voldoende water (1,5l per dag, liefst plat water) zodat dat u goed gehydrateerd bent.
  • Drink geen koffie en bruisende dranken (frisdrank, bieren…) om prikkeling van de blaas te beperken.
  • Vermijd pikante voeding en darmprikkelende voedingswaren (bv. rauwkost, ajuin, kolen, bonen…) om de gasproductie van uw darm te verminderen.

Blaas- en darmvoorbereiding

Hoewel we met de huidige bestralingstechnieken de prostaat heel gericht bestralen, kunnen we natuurlijk de anatomie niet veranderen. De prostaat bevindt zich onder de blaas en voor de endeldarm. Stoelgang en blaasvulling kunnen ervoor zorgen dat de plaats van de prostaat en de zaadblaasjes dagelijks varieert. Het is dus belangrijk dat we deze variatie zoveel mogelijk proberen te beperken. 

Hiervoor moet u een dubbele voorbereiding doorlopen: 

  1. U krijgt een glycerinesuppo (zetpil) om het rectum (endeldarm) leeg te maken.
  2. U moet uw blaas ledigen en daarna 2 glazen water (400 ml) drinken.

Daarom komt u vóór iedere bestralingsafspraak en vóór alle scans (CT en MRI) 45 minuten vroeger naar de bestralingsafdeling.

Bekijk alle stappen van de blaas- en darmvoorbereiding in dit korte filmpje:

Blaas- en darmvoorbereiding

Mogelijke nevenwerkingen

Met de huidige bestralingstechnieken en een goede voorbereiding van de endeldarm en blaas, zijn de bijwerkingen van een prostaatbestraling veel minder uitgesproken dan enkele decennia geleden. Toch kunt u tijdens de bestralingsbehandeling last krijgen van enkele van onderstaande nevenwerkingen.

  • Door irritatie van de blaaswand en de plasbuis moet u frequenter plassen, ook ’s nachts. 
  • Bovendien verloopt het plassen moeilijker en is de urinestraal minder krachtig. 
  • U ervaart een dringend gevoel van urineren waarbij u ook moeilijkheden hebt om de urine op te houden. 
  • Soms is het nodig om incontinentiemateriaal te gebruiken. 
  • In enkele gevallen ervaart u een branderig gevoel tijdens het plassen of is bloed zichtbaar tijdens het plassen. Dit kan wijzen op een urineweginfectie. Om dit te voorkomen met u voldoende vocht innamen.

De arts kan middelen voorschrijven om deze klachten aan te pakken. 

  • Mogelijks ervaart u een dringend gevoel van stoelgangsdrang. 
  • Ook kan u diarree of frequente en lossere stoelgang krijgen, eventueel gepaard met slijm- of bloedinmenging of buikkrampen. 
  • Het blijft belangrijk om voldoende vocht in te nemen. 

De arts kan middelen voorschrijven om deze klachten aan te pakken, ook kan een diëtist u voedingsadvies geven. 

De meest voorkomende bijwerkingen zijn opvliegers, vermindering van het libido, erectiestoornissen of impotentie, osteoporose, gewichtstoename, vermindering van het emotioneel welzijn, minder fysieke kracht en vermoeidheid. 

De psycholoog/seksuoloog is bereikbaar om u en uw partner te ontvangen voor een gesprek.

Op lange termijn kan een minderheid van de patiënten last krijgen van een blijvende hyperactiviteit van de darmen met als gevolg een hogere stoelgangsfrequentie met dringendheidsgevoel en blijvende diarree.

Ook een moeilijk ophouden van de urine en bloed plassen kan aanwezig blijven of optreden na verloop van jaren, zeker als u werd bestraald na een prostaatoperatie.

Specialisten

Wij zijn er voor u

U wordt regelmatig door een arts gezien tijdens de bestralingsreeks. Ook de verpleegkundigen/technologen medische beeldvorming van het toestel kunnen u begeleiden en aanbevelingen geven. 

Doe een beroep op onze professionele hulpverleners

Lees de brochure

Laatste aanpassing: 11 juli 2024