Column van de pastor - "In Compostela geraken ze uiteindelijk niet"

Mijn rugzak stond al klaar, maar een coronabesmetting stak er een stokje voor. Onze lang uitgestelde staptocht richting Santiago de Compostela wordt een stevige oefening in loslaten: oma gaat uiteindelijk alleen op stap met mijn twee tienerdochters en een nichtje. 

Er zat nochtans heel veel in mijn hart dat ik wilde meenemen op de tocht: geliefde overledenen, de vloedgolf van solidariteit die mijn geboortedorp overspoelde na de verwoestende overstromingen vorig jaar, zo veel verhalen van mensen, in het ziekenhuis en daarbuiten. Maar dag na dag wordt mijn hart lichter. De verhalen worden op een andere manier toch meegenomen, en de tocht op afstand voelt bijna intenser dan zelf stappen. 

In Compostella geraken ze uiteindelijk niet. Dat was ook niet het doel van deze tocht. Wel hebben ze Cruz de Ferro bereikt, het ijzeren kruis, het hoogste punt van de hele pelgrimsroute. Daar stond ik zelf ook ooit, 15 jaar geleden. Ik was toen zwanger van onze oudste, nu maakt mijn dochter de tocht zelf. 

De beelden van toen zie ik nog levendig voor me. Na een venijnige klim in de regen dook het eenvoudige kruis op een grote houten paal langzaam op in de mist. Een voorzichtig zonnetje brak door en droogde regendruppels, zweet en ook een traan, bij het neerleggen van de stenen die ik had meegenomen en die anderen meegaven. Stenen die drukken en bewaren, stenen die verlegd zijn, die weggerold zijn, bouwstenen, stapstenen ... Dat mijn oudste dochter ze nu neerlegt op de enorme hoop van voorgangers rond het kruis, is zo mogelijk nog aangrijpender. 

De vele stenen geven hun verhaal niet prijs, maar vertellen wel over verbondenheid: met de mensen die voor ons hier waren, met hen die na ons komen, met hen die onderweg zijn, net als wij. We hoeven ze niet persoonlijk te kennen om hun leed en hun hoop te voelen. 
Als vanzelf dwalen mijn gedachten naar een ander kruisbeeld, dat me bijna dagelijks raakt: het nieuwe kruisbeeld in de kapel van campus Gasthuisberg. De Leuvense kunstenaar Willy Peeters maakte het voor het ziekenhuis, met de bedoeling dat het iedereen zou kunnen aanspreken: christenen, andersgelovigen, niet-gelovigen. Uiteindelijk werd het een grote bronzen boom, waarbij de takkenstructuur het lijden symboliseert en de menselijke figuren de verbondenheid. 

Verdriet en kwetsbaarheid zijn universeel. Hoop en verbondenheid ook. Het lijden kan zelden helemaal weggenomen worden, maar soms helpt het om te weten dat vele anderen ook met vallen en opstaan onderweg zijn, bekenden en onbekenden. Om het met de woorden van een ander groot kunstenaar te zeggen, wiens levenspad onlangs ten einde liep: ‘Niets bestaat dat niet iets anders aanraakt’ (Jeroen Brouwers).