Afspraken
-
+32 16 34 68 50 - maandag en woensdag van 8 tot 16.30 uur; dinsdag, donderdag en vrijdag van 8 tot 16 uur
Oorzaak
Vernauwde halsslagaders worden meestal veroorzaakt door slagaderverkalking of atherosclerose.
Ter hoogte van de splitsing van de gemeenschappelijke halsslagader in de binnenste en de buitenste halsslagader, ontstaat een turbulente bloedstroom, wat het risico verhoogt op vorming van atherosclerose. De binnenste halsslagader is hiervoor gevoeliger dan andere slagaders die naar de hersenen gaan.
In meer zeldzame gevallen ligt een dissectie (kleine scheur in de binnenwand van de slagader) of een fibromusculaire dysplasie (een aandoening waarbij sterke, flexibele cellen in de wand van de slagader vervangen worden door vezelachtige, minder flexibele cellen) aan de basis. Ook bestraling/radiotherapie in de regio van de hals kan aanleiding geven tot vernauwing van de halsslagaders.
Risicofactoren
De risicofactoren die algemeen gekoppeld worden aan slagaderverkalking of atherosclerose zijn hier van toepassing.
Bestraling of radiotherapie is ook een risicofactor.
Symptomen
De meeste patiënten met een lichte tot matige vernauwing van de halsslagader hebben geen klachten. De hersenen passen zich aan aan de licht verminderde bloedtoevoer. Door de eerder vernoemde cirkel van Wilis (vaatkring van slagaders in de hersenen) krijgen alle delen in de hersenen nog voldoende zuurstof, ook wanneer één of beide halsslagaders licht- tot matiggradig vernauwd zijn. Ook niet alle patiënten met een hooggradige vernauwing of een occlusie (volledige verstopping) van een van de halsslagaders krijgen klachten.
Toch zijn er een aantal symptomen die kunnen wijzen op een (meestal hooggradige) vernauwing in de halsslagader:
- Verlamming of krachtsvermindering van arm en/of been (hemiplegie of hemiparese).
- Spraakstoornissen (afasie).
- Voorbijgaande blindheid aan één oog (amaurosis fugax).
Beroerte of cerebrovasculair accident (CVA)
Zijn bovenvermelde uitvalsverschijnselen van korte duur (minder dan 24 uur), dan wordt dit een mini-beroerte of transient ischemic attack (TIA) genoemd.
Als de klachten van blijvende aard zijn, dan wordt dit een beroerte of cerebrovasculair accident (CVA) genoemd. Bij een (mini-)beroerte telt elke minuut.
Onderzoeken en diagnose
Bij (vermoeden van) deze aandoening voeren we een of meerdere onderzoeken uit.
De duplexscan (echo) wordt meestal uitgevoerd ter diagnose en opvolging van een vernauwing van de halsslagaders. Dit gebeurt net voor de consultatie bij vaatheelkunde en op dezelfde locatie.
De CT angiografie of MR angiografie wordt meestal uitgevoerd wanneer de duplexscan twijfelachtige resultaten geeft of om uitgebreide beeldvorming te hebben wanneer beslist wordt dat operatief ingrijpen noodzakelijk is. Dit gebeurt op een afzonderlijk moment en hiervoor zal een afspraak gemaakt worden.
Behandeling
Een vernauwing van de halsslagaders waarbij de patiënt geen klachten vertoont, wordt meestal per toeval ontdekt. Als die vernauwing slechts licht- of matiggradig is aan beide zijden en de patiënt geen symptomen vertoont, is operatief ingrijpen niet aangewezen.
Conservatieve behandeling
Als een ingreep niet aangewezen is, zal een conservatieve behandeling opgestart worden. Deze conservatieve behandeling is erop gericht om de risicofactoren onder controle te brengen.
Medicatie en een gezonde levensstijl vormen de basis van de conservatieve behandeling voor een vernauwing van de halsslagaders.
Medicamenteuze therapie
- Bloedverdunners: levenslang een lage dosis aspirine of een vervangmiddel ervan om bloedklonters tegen te gaan, tenzij u al andere bloedverdunnende medicatie neemt.
- Cholesterolverlagend geneesmiddel, niet alleen om de cholesterolwaarde in het bloed te verlagen, maar ook om de plaques in de slagaders te stabiliseren.
- Bloeddrukverlagende medicatie om de bloeddruk onder controle te houden.
Gezonde levensstijl
Niet roken, voldoende bewegen, gezond eten, …
Patiënten die conservatief behandeld worden, zullen jaarlijks opgevolgd worden met een duplexscan en een consultatie bij de vaatchirurg. Deze opvolging gaat door tot de leeftijd van 70 jaar bij vrouwen en 75 jaar bij mannen. Studies en richtlijnen hieromtrent hebben uitgewezen dat de meerwaarde van jaarlijkse opvolging na die leeftijd vermindert.
Ingrepen
Indien de patiënt na die leeftijd toch nog uitvalsverschijnselen vertoont, zal wel overgegaan worden tot een operatie. Na die operatie zal de patiënt nog even opgevolgd worden.
Als het gaat om een hooggradige (> 70% vernauwing in de halsslagader) vernauwing van de halsslagaders, is operatief ingrijpen wel aangewezen, ook als de patiënt geen klachten heeft. Het risico op het krijgen van symptomen (bv. TIA of CVA) wordt in deze fase te groot.
Als de patiënt bovenvermelde klachten vertoont en de oorzaak is een vernauwing van de halsslagaders, dringt een operatieve behandeling zich op, ook al gaat het om een matiggradige vernauwing.
Bij een volledige verstopping (occlusie) van de halsslagader, is het niet zinvol en niet mogelijk om deze opnieuw open te maken (tenzij dit in een acute fase wordt vastgesteld). Het risico van een ingreep is te groot, aangezien stukjes van de plaque kunnen wegschieten naar de hersenen (embool). Dit zou leiden tot een beroerte. Omdat ook het hele bloedvat achter de verstopping dichtzit, heeft het bloedvat opnieuw openmaken ter hoogte van de vernauwing weinig zin. De bloeddoorstroming zal er niet door verbeteren.
U vindt hier een aantal mogelijke behandelingen voor deze aandoening. Na de diagnose kiest uw arts, samen met u en de andere artsen van het team, de beste oplossing voor u. Uw behandeling kan dus afwijken van de hieronder voorgestelde therapie(ën).
Het doel van de operatie is verdere schade of problemen in de toekomst vermijden. De operatie zal niet de reeds bestaande uitvalsverschijnselen verhelpen.
